جمهوری اسلامی ایران در چند دهه گذشته به موازات مواجهه با اقدام‌های ناقض حقوق بشری مدعیان غربی، بر گام‌های خود در مسیر ارتقای موضوع‌های حقوق بشری افزوده است.
کشور‌های غربی به‌عنوان مدعیان خودخوانده حقوق بشر در سراسر جهان، طی دهه‌های گذشته تلاش‌های خود از ابزارسازی مفاهیم، قوانین و سازوکار‌های حقوق بشری را به سمت اقدام برای سلاح‌سازی موضوع‌های یادشده سوق داده‌اند.
نگرانی‌های نمایشی این کشور‌ها در چارچوب رویکرد‌های گزینشی، مداخله‌جویانه و سیاست‌زده که به‌صورت تلاش‌های ضدحقوق بشری سازمان‌یافته و در بعضی موارد سازوکار‌های تشکیل‌شده برای اعمال فشار بر کشور‌های مختلف، آشکار می‌شود، سد مهمی در مسیر حمایت و ارتقای واقعی حقوق بشر در سراسر جهان هستند.
نگرانی‌های نمایشی یادشده عمدتا در قالب صدور بیانیه‌ها، تصویب قطعنامه‌ها، اعمال تحریم‌ها خود را علیه کشور‌های مستقل نمایان می‌کند؛ به‌عنوان مثال رژیم تحریم‌های حقوق بشری که این کشور‌ها با ادعای تلاش برای مقابله با نقض حقوق بشر اعمال می‌کنند، طیف گسترده‌ای از حقوق بشری مردم کشور‌های هدف را قربانی می‌کنند.
ادعای اولویت داشتن حقوق بشر بر موضوع‌های مختلف ازجمله سیاست خارجی در میان کشور‌های غربی سبب به راه افتادن رقابتی جدی برای دستیابی به منافع نامشروع و سیاست‌زده‌ای شده است که آن‌ها را به نقض گسترده‌تر حقوق بشری سوق می‌دهد.
جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان یکی از کشور‌های متعهد به حمایت و ارتقای حقوق بشر در دهه‌های گذشته تلاش‌های مهم، موثر و نتیجه‌بخشی را در زمینه حقوق بشر انجام داده است؛ تلاش‌هایی که نام ایران را در برخی از حوزه‌ها به‌ویژه مبارزه با تروریسم به‌عنوان یکی از عوامل مهم نقض حقوق بشر، در جایگاه برترین کشور‌ها قرار داده است.
حرکت ایران در مسیر حمایت و ارتقای حقوق بشر با مانع‌تراشی‌های گسترده مواجه بوده است؛ این موانع طیف وسیعی از اقدام‌ها از اعمال رژیم تحریم‌های ضدایرانی به‌اصطلاح حقوق بشری تا تقویت عوامل ناقض حقوق بشری مردم ایران شامل قطع دسترسی‌های شهروندان ایرانی و حمایت از تروریست‌های ضدایرانی را شامل می‌شود.
با وجود این، پیشرفت‌های مستمر ایران در زمینه حقوق بشر موضوعی غیرقابل کتمان است؛ این پیشرفت‌ها نه فقط در گزارش‌های دستگاه‌های مربوطه و نگاهی به وضعیت حقوق بشر در کشور، بلکه در رویکرد سازمان‌ها و نهادهای مرتبط با موضوع‌های مختلف حقوق بشر قابل مشاهده هستند.
پیشرفت‌های حقوق بشری ایران در محور‌های مختلفی حاصل شده‌اند؛ این پیشرفت‌ها که مستند به آمار و گزارش‌های قابل بررسی هستند، در زمینه‌های مهمی رخ داده‌اند.
آموزش حقوق بشر به‌عنوان نخستین گام در مسیر حمایت و ارتقای حقوق بشر، یکی از اصلی‌ترین موارد پیشرفت‌های حقوق بشری ایران است.
در عین حال، حقوق زنان یکی از اصلی‌ترین محور‌های پیشرفت‌های حقوق بشری ایران است؛ توجه به تامین حق بر آموزش، حق بر سلامت و حقوق مربوط به برخورداری از استاندارد‌های مناسب زندگی به اقدام‌های مهمی منجر شده‌اند که بخش قابل توجهی از پیشرفت‌های حقوق بشری ایران را تشکیل می‌دهند.
یکی از مهم‌ترین محور‌های پیشرفت‌های حقوق بشری ایران در چارچوب حقوق اشخاص قابل بررسی است؛ حقوق زنان، حقوق کودکان و نوجوانان، حقوق افراد دارای معلولیت و سالمند و حقوق پناهندگان و پناهجویان است.
این پیشرفت‌ها تا جایی بوده که نهاد‌ها و سازوکار‌های حقوق بشری بین‌المللی مختلف از آن قدردانی کرده‌اند؛ به‌عنوان مثال، توجه ایران به تامین حقوق پناهندگان و پناهجویان، قدردانی آژانس‌های مختلف ازجمله دفتر برنامه جهانی غذا، آژانس پناهندگان سازمان ملل و حتی مقام‌های سیاسی دیگر کشور‌ها را درپی داشته است.
جمهوری اسلامی ایران که در دهه‌های گذشته همواره هدف اعمال اقدام‌های قهری یک‌جانبه غیرقانونی و غیرانسانی خلاف منشور ملل متحد و اقدام‌های تروریستی تحت حمایت کشور‌های مدعی حقوق بشر بوده است، هیچ‌گاه از تعهد خود برای حمایت و ارتقای حقوق بشر گامی به عقب ننشست و تلاش‌های خود را تحت تاثیر این موانع، چالش‌ها و محدودیت‌ها دچار خلل نکرد.
دیپلماسی حقوق بشری ایران که نتیجه درک دقیقی از حقوق بشر به‌عنوان عنصر مکمل اولویت‌های مختلف دیگر است، سبب شده ماموریت مهم و پایبندی اخلاقی به حقوق بشر به‌عنوان جنبه جدایی‌ناپذیری از دستیابی به دیگر هدف‌های دیپلماتیک چارچوب‌بندی شود.
- بیشتر بخوانید:
- ترسیم چهره واقعی از دستاورد‌های حقوق بشری ایران
- پایبندی ایران به تعهد‌های بین‌المللی حقوقی بشری
در همین رابطه عسکر جلالیان، معاون حقوق بشر و امور بین الملل وزارت دادگستری در گفت‌و‌گو با میزان در تشریح مهم‌ترین گام‌های ایران در مسیر پیشرفت و ارتقای حقوق بشر تاکید کرد: در حوزه‌های مختلف حقوق بشری در کشور به‌ویژه در سال‌های اخیر اتفاق‌های خوبی رخ داده است که باید مورد توجه قرار گیرند.
وی با بیان اینکه در حوزه زنان اتفاق‌های بسیار ارزشمندی در کشور رخ داده است که می‌توان از آن به‌عنوان یک نقطه‌عطف یاد کرد، اظهار کرد: حجم بالای مسئولیت‌ها و پست‌های مدیریتی که در اختیار بانوان قرار گرفته یک اقدام مهم و ارزشمند است که فقط نمونه‌ای از اتفاق‌های مهم حقوق بشری رخ داده در حوزه زنان در کشور محسوب می‌شود.
به گفته معاون حقوق بشر و امور بین‌الملل وزارت دادگستری، در حوزه مباحث مربوط به کودکان نیز در سال‌های اخیر تحول بسیار چشمگیری رخ داده است.
جلالیان، گفت: اقدام‌های انجام‌شده در این زمینه، مورد تحسین بسیاری از کشور‌ها و نهادهای بین‌المللی فعال در زمینه حقوق کودکان نیز قرار گرفته است.
انتهای پیام/
Thursday, 17 July , 2025