تغییر قطب سرمایه های خلیج فارس از غرب به آسیا

بازار؛ گروه بین الملل: در سال‌های اخیر، تغییر قابل توجهی در استراتژی‌های سرمایه‌گذاری کشورهای خلیج فارس ایجاد شده است، زیرا آنها به طور فزاینده‌ای برای تأمین مالی به آسیا روی می‌آورند. این روند، محور مهمی در تلاش‌های تنوع‌بخشی اقتصادی منطقه است که هم از ملاحظات ژئوپلیتیکی و هم از چشم‌انداز اقتصادی جهانی در حال تحول ناشی می‌شود. با بی‌ثبات‌تر شدن منابع سرمایه‌گذاری سنتی غربی، قدرت‌های آسیایی – به ویژه چین، هند و ژاپن – به سرعت در حال تبدیل شدن به منبع تأمین مالی اصلی منطقه هستند، زیرا کشورهای خلیج فارس به دنبال سرمایه مالی و مشارکت‌های استراتژیک برای گسترش نفوذ جهانی خود و تضمین رشد بلندمدت هستند.
تا ماه ژوئن، عربستان سعودی بیش از ۲ میلیارد دلار وام سندیکایی برای نقدینگی بانک‌های آسیا و اقیانوسیه درخواست کرده بود. این وام شامل ۱ میلیارد دلار برای شرکت برق عربستان، ۷۵۰ میلیون دلار برای بانک سعودی فرانسوی و ۵۰۰ میلیون دلار برای بانک الاهلی کویت می‌شود – معاملاتی که نشان دهنده یک استراتژی روشن برای تنوع‌بخشی به منابع تأمین مالی فراتر از بازارهای داخلی است.
شرکت حمل و نقل گاز قطر هفته گذشته یک وام سندیکایی پنج ساله به ارزش یک میلیارد دلار را دریافت کرد که بانک میزوهو به عنوان تنها مجری و مسئول اصلی آن فعالیت می‌کرد. این قرارداد پس از یک قرارداد تأمین مالی قبلی با بانک کره، اکسیم بانک، برای ساخت ۲۵ کشتی حمل گاز طبیعی مایع ساخت کره منعقد شد.
این موج از اعلامیه‌های اخیر که با تعداد فزاینده‌ای از معاملات با بانک‌های آسیایی مشخص می‌شود، نشان دهنده تغییری ساختاری در ژئواکونومی جهانی است. برای دهه‌ها، ایالات متحده آمریکا و اروپا به عنوان مقاصد اصلی بانک‌های خلیج فارس که به دنبال جذب سرمایه بودند، عمل می‌کردند. این بازارها نقدینگی عمیق، آشنایی سرمایه‌گذاران و چارچوب‌های تعیین‌شده برای انتشار اوراق قرضه را فراهم می‌کردند. با این حال، پویایی‌های ژئوپلیتیکی و مالی که زمانی جریان سرمایه از شرق به غرب را مشخص می‌کردند، به سرعت در حال تغییر هستند. امروزه، بانک‌های خلیج فارس به طور فزاینده‌ای به بازارهایی مانند سنگاپور، هنگ کنگ و تایپه به عنوان جایگزین‌های مناسب برای جذب سرمایه نگاه می‌کنند. ابزارهایی مانند عرضه خصوصی، اوراق قرضه فورموسا و علاقه روزافزون به اوراق قرضه پاندا، مسیرهای جدیدی را به بازارهای سرمایه آسیا ایجاد می‌کنند.
محور این تغییر، ابتکار یک کمربند یک جاده چین است که هدف آن اتصال چین به آسیا، آفریقا و اروپا از طریق سرمایه‌گذاری‌های گسترده در زیرساخت‌ها است. کشورهای خاورمیانه به عنوان شرکای تجاری کلیدی در نفت و انرژی، به طور فزاینده‌ای با چین تعامل دارند و به دنبال فرصت‌هایی در زیرساخت‌ها، امور مالی و فناوری هستند.

انرژی بیش از هر بخش دیگری به دروازه‌ای جذاب برای سرمایه‌گذاران جهانی در خاورمیانه تبدیل شده است

این چرخش به سمت آسیا همچنین در مبادلات دیپلماتیک و مالی رو به رشد بین خلیج فارس و شرق مشهود است. به عنوان مثال سفرهای مقامات بلندپایه هنگ کنگ به عربستان سعودی از جمله راه‌اندازی یک صندوق قابل معامله در بورس با ارزش ۱.۲ میلیارد دلار که شرکت‌های فهرست شده در هنگ کنگ را ردیابی می‌کند، نشان دهنده تلاش‌های فزاینده آسیا برای جذب ثروت خلیج فارس است.
علاوه بر این، جریان‌های سرمایه‌گذاری فزاینده بین خلیج فارس و آسیا نیز وجود دارد، به طوری که صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان سعودی به تنهایی ۶.۶ میلیارد دلار بین سال‌های ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۴ به این منطقه اختصاص داده است. صندوق‌های خلیج فارس مانند سازمان سرمایه‌گذاری ابوظبی، شرکت سرمایه‌گذاری مبادله و سازمان سرمایه‌گذاری قطر نیز به طور قابل توجهی سرمایه‌گذاری‌های خود را در آسیا افزایش می‌دهند.
این روندها در پس‌زمینه‌ای از تغییر اتحادهای جهانی در حال آشکار شدن هستند. با توجه به اینکه امارات متحده عربی اکنون عضو گروه بریکس است و از عربستان سعودی نیز دعوت شده است تا به آن بپیوندد، کشورهای خلیج فارس به وضوح تعهد خود را به یک استراتژی سرمایه‌گذاری چندقطبی‌تر نشان می‌دهند.
انرژی بیش از هر بخش دیگری به دروازه‌ای جذاب برای سرمایه‌گذاران جهانی در خاورمیانه تبدیل شده است. پروژه برق مستقیم با ولتاژ بالا که یک ابتکار بزرگ برای تأمین برق عملیات نفتی فراساحلی ادنوک در امارات متحده عربی است، ۱.۲ میلیارد دلار تأمین مالی متعهد شده را به رهبری بانک همکاری بین‌المللی ژاپن و با تأمین مالی مشترک بانک کره، شرکت بانکداری سومیتومو میتسویی و بانک میزوهو تضمین کرده است. این ساختار تحت حمایت آژانس اعتبار صادراتی که توسط ابوظبی منعقد شده است، هم قابلیت مشاهده ریسک و هم قابلیت تکرارپذیری را ارائه می‌دهد و معیاری برای پروژه‌های بزرگ کربن‌زدایی نفت و گاز در سراسر منطقه تعیین می‌کند. در عربستان سعودی، شرکت هیدروژن سبز نئوم یک بسته سرمایه‌گذاری ۸.۴ میلیارد دلاری منعقد کرد که بانک‌های آسیایی نقش برجسته‌ای در سندیکای تأمین مالی آن ایفا کردند و به تضمین شرایط رقابتی کمک کردند.

با فرصت‌های سرمایه‌گذاری کمتر در آسیا و اقیانوسیه، خلیج فارس مسیری بسیار مورد نیاز برای رشد و تنوع‌بخشی را ارائه می‌دهد

افزایش اعتباراتی که توسط اپراتورهای خلیج فارس از وام دهندگان آسیا و اقیانوسیه در طول سال گذشته منعقد شده است، نشان دهنده شرایط جذاب و گزینه‌های متنوع تأمین مالی است که بانک‌های آسیایی می‌توانند ارائه دهند. در مرکز این تأمین مالی، مؤسساتی مانند بانک همکاری بین‌المللی ژاپن و بیمه صادرات و سرمایه‌گذاری نیپون قرار دارند که نقش مهمی در تأمین مالی و کاهش ریسک ایفا می‌کنند. این مؤسسات چیزی بیش از سرمایه ارائه می‌دهند؛ آنها بخش زیادی از ریسک را به ویژه در مراحل حساس ساخت و ساز و بهره‌برداری اولیه با ارائه وام‌های مستقیم، بیمه و ضمانت بر عهده می‌گیرند.
نمونه قابل توجه، پروژه تبدیل زباله به انرژی وارسان در دبی است که بانک همکاری بین‌المللی ژاپن حدود ۴۵۲ میلیون دلار تأمین مالی مستقیم برای آن متعهد شد، در حالی که بیمه صادرات و سرمایه‌گذاری نیپون بیمه وام را ارائه داد که ۳۸۰ میلیون دلار از بدهی بانک تجاری را پوشش می‌داد. این مؤسسات با به دوش کشیدن سهم قابل توجهی از ریسک، امکان پیشبرد پروژه‌های بزرگ زیرساختی را فراهم کرده‌اند.
بانک‌های آسیایی همچنین اغلب یک بسته تأمین مالی کامل ارائه می‌دهند که در کنار سرمایه، شامل تجهیزات حیاتی و خدمات مهندسی، تدارکات و ساخت و ساز از شرکت‌های آسیایی نیز می‌شود. این رویکرد بسته‌ای در بخش‌هایی مانند انرژی و زیرساخت که فناوری‌های تخصصی ضروری هستند، رایج است. با این حال این رویکرد وابستگی شدیدی به تأمین‌کنندگان آسیایی در طول چرخه عمر پروژه ایجاد می‌کند.
برای سرمایه‌گذاران آسیایی، خاورمیانه به مقصدی جذاب برای پروژه‌های زیرساختی و انرژی جدید تبدیل شده است. با کاهش فرصت‌های سرمایه‌گذاری در آسیا و اقیانوسیه و کاهش ۳۰ درصدی وام‌های سندیکایی به ارزهای معتبر، این منطقه مسیری بسیار مورد نیاز برای رشد و تنوع‌بخشی را ارائه می‌دهد.

در این زمینه، حضور رو به رشد ابربانک‌های آسیا و اقیانوسیه در خاورمیانه نشان دهنده تغییر عمدی در استراتژی مالی و همسویی ژئوپلیتیکی است. در کنار تعاملات مالی، افزایش استقرار شرکت‌های نظامی خصوصی چینی برای محافظت از مسیرهای انرژی و تجاری که نه تنها برای چین، بلکه برای ژاپن و کره نیز حیاتی است، وجود داشته است. تصویر کلی‌تر واضح است: سرمایه‌گذاران خلیج فارس به طور فزاینده‌ای به آسیا به عنوان بخش کلیدی استراتژی تنوع‌بخشی خود روی می‌آورند و وابستگی خود را به غرب کاهش می‌دهند.