یافتههای یک بررسی جدید نشان میدهد که تحریمهای یکجانبه کُشندهتر و مرگبارتر از جنگها هستند و تاثیر آشکاری بر رشد نرخ مرگومیرها در کشورهای هدف دارند.
یافته اصلی پژوهش جدید مجله علمی لنست The Lancet کوتاه، اما مهم است: تحریمها اغلب کُشنده هستند.
این بررسی نشان داد که تحریمهای یکجانبه، بهویژه تحریمهای اعمالشده ازسوی آمریکا، تا چه اندازه میتوانند بهاندازه جنگ مرگبار باشند؛ از دهه ۱۹۷۰ تاکنون، سالانه بیش از ۵۰۰ هزار نفر جان خود را بر اثر تحریمها از دست دادهاند و قربانیان اصلی عمدتا کودکان و سالمندان بودهاند.
رشد استفاده از ابزار تحریمهای اقتصادی
تحریمهای بینالمللی محدودیتهایی بر معاملات بینالمللی هستند که برخی از کشورها از آن در چارچوب اهداف سیاست خارجی استفاده میکنند.
افزایش قابل توجه استفاده از تحریمها در طول زمان موضوع مهمی است، زیرا بخشی از اقتصاد جهان که تحت تاثیر تحریمهای یکجانبه قرار دارد، از ۵.۴ درصد در دهه ۱۹۶۰ به ۲۴.۷ درصد در دوره ۲۰۱۰-۲۰۲۲ افزایش یافته است.
موضوع تاثیر تحریمها بر شرایط بهداشتی کشورهای هدف و قدرت آنها در به جا گذاشتن تعداد قابل توجهی مرگومیر ازجمله بحثبرانگیزترین مسائل در تفکر معاصر در مورد سیاستگذاری اقتصادی هستند.
این بحث در دهه ۱۹۹۰ به شدت در گفتوگوهای سیاسی تاثیر گذاشت و مشخص شد که تحریمها میتوانند در کشورهای هدف منجر به کاهش کمیت و کیفیت ارائه خدمات بهداشت عمومی ناشی از کاهش درآمدهای عمومی ناشی از تحریمها شوند، دسترسی به واردات ضروری، ناشی از کاهش درآمدهای ارزی متعاقب تحریمها که دسترسی به تجهیزات پزشکی، غذا و دیگر کالاهای حیاتی را محدود میکند، کم میشود و سازمانهای بشردوستانه، از طریق موانع واقعی یا فرضی ناشی از تحریمها که مانع از توانایی آنها برای فعالیت موثر در کشورهای هدف میشود، محدود میشود.
همین امر سبب شد تا نگرانی در مورد تاثیر بشردوستانه رژیمهای تحریم تشدید شده و ابتکارهایی برای مقابله با این روند معرفی شوند؛ با وجود این، استفاده از تحریمهای اقتصادی در دهههای اخیر به شکل قابل توجهی افزایش یافته است.
براساس محاسبات انجامشده با استفاده از پایگاه داده تحریمهای جهانی (GSDB)، ۲۵ درصد از کل کشورها در دوره ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۲ تحت نوعی تحریم آمریکا، اتحادیه اروپا یا سازمان ملل قرار داشتهاند، در حالی که این رقم در دهه ۱۹۶۰ بهطور متوسط تنها ۸ درصد بوده است؛ این افزایش ناشی از رشد تحریمهایی است که ادعا میشود هدف آنها پایان دادن به جنگها و حمایت از حقوق بشر است.
اثر تحریمها بر میزان و مرگومیر در کشورهای هدف
بررسی موضوع اثرهای تحریمها بر میزان مرگومیرها با توجه به سن در کشورهای هدف یک پژوهش جدید است.
نویسندگان پژوهش تاثیر تحریمها بر سلامت، با استفاده از مجموعهای از دادههای مرگومیر مرتبط با سن و دورههای تحریم برای ۱۵۲ کشور بین سالهای ۱۹۷۱ تا ۲۰۲۱، تجزیهوتحلیل خود را ارائه و نتیجهگیری کردند که در دوره بین ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۱، تحریمهای یکجانبه با تلفات سالانه ۵۶۴ هزار و ۲۵۸ مورد مرگومیر مرتبط بودهاند.
آنها اعلام کردند که این تخمین معادل ۳.۶ درصد از کل مرگومیرهای مشاهدهشده در کشورهای تحریم شده و بالاتر از میانگین تعداد سالانه تلفات مرتبط با جنگ در این دوره (۱۰۶ هزار مرگ در سال) و مشابه برخی از تخمینهای کل تلفات جنگها ازجمله تلفات غیرنظامیان (حدود نیم میلیون مرگ در سال) است.
تحقیقات آنها «مرگومیر ناشی از تحریمهای جهانی برای هر بخش سنی در طول زمان» را بررسی کرد؛ براساس این گزارش، تحریمهای اقتصادی یکجانبه بهطور قابل توجهی با افزایش مرگومیر دستکم ۶ گروه سنی از ۷ گروه سنی مرتبط بودهاند و بهطور خاصتر، مرگومیر کودکان زیر ۵ سال، ۵۱ درصداز کل مرگومیرهای ناشی از تحریمها را در دوره ۱۹۷۰-۲۰۲۱ تشکیل میدهد و بیشتر مرگومیرها (۷۷ درصد در مدت مشابه) در گروههای سنی ۰-۱۵ سال و ۶۰-۸۰ سال بوده است.
این گزارش همچنین نشان میدهد که دولت آمریکا مجرم اصلی است؛ براساس گزارش تحریمهای یکجانبه آمریکا برای ۶ گروه سنی قابل توجه بود؛ ضمن اینکه تحریمهای یکجانبه و اقتصادی، بهویژه آنهایی که توسط آمریکا اعمال میشوند، منجر به افزایش قابل توجه مرگومیر میشوند و بهطور نامتناسبی کودکان زیر ۵ سال را تحت تاثیر قرار میدهند.
یافتههای این بررسی ارتباط علّی معناداری را بین تحریمها و افزایش مرگومیر نشان داد؛ در عین حال، قویترین اثرها برای تحریمهای یکجانبه، اقتصادی و آمریکا یافت شد.
نویسندگان گزارش اثر تحریمها بر میزان مرگومیرها اعلام کردند که تحریمها اثرهای نامطلوب قابل توجهی بر سلامت عمومی دارند؛ از این دیدگاه تلفات تحریمها مشابه جنگها است.
وودرو ویلسون، بیستوهفتمین رئیسجمهور آمریکا از تحریمها بهعنوان «چیزی عظیمتر از جنگ» یاد کرد؛ شواهد نشان میدهند که او درست میگفت؛ تخمین زده میشود در طول دهه گذشته، تحریمهای یکجانبه باعث حدود ۵۶۰ هزار مرگ سالانه در سراسر جهان شده است.
تصور دیگر مداخلات سیاستگذاری با چنین اثرهای نامطلوبی بر زندگی انسان که همچنان بهطور گسترده مورد استفاده قرار میگیرند، دشوار است.

آمریکا؛ بازیگر اصلی عرصه تحریمها
تحریمهای اقتصادی خطرناکتر و کشندهتر از اقدامهایی مانند جنگ سایبری، کارزار اطلاعات نادرست، فشار اقتصادی ملایم، … در چارچوب جنگ ترکیبی آمریکا، نوعی تجاوز هستند که با هدف بیثبات کردن یا تضعیف کشورهای مستقل و غیرهمسو با آمریکا انجام میشود.
رژیم تحریمها همزمان با استعمارزدایی و عزم آمریکا و دیگر کشورهای صنعتی برای حفظ کنترل خود بر کشورهای تازه استقلال یافته و دیگر کشورهای فقیرتر بود؛ تحریمها اهداف امپریالیستی را تسهیل میکنند.
به گزارش peoplesworld، جوی گوردون، محقق حقوقی، در مقالهای با عنوان «تاثیر وحشیانه تحریمها بر کشورهای جنوب جهان» تاکید دارد که تحریمها عمدتا ابزاری در دست کشورهای ثروتمند و قدرتمند هستند که تقریبا بهطور انحصاری علیه کشورهای هدف استفاده میشوند؛ پس از جنگ جهانی دوم، آمریکا تقریبا انحصار استفاده تهاجمی از تحریمها را برای دستیابی به اهداف خود در اختیار داشت.
مارک وایزبروت، نویسنده مشترک گزارش لنست در مقالهای جداگانه در مورد گزارش خود تصریح کرد: تحریمها در حال تبدیل شدن به سلاح ترجیحی آمریکا و برخی از متحدان آن هستند، نه به این دلیل که از اقدام نظامی مخربتر نیستند، بلکه به احتمال زیاد به این دلیل که تلفات آنها کمتر قابل مشاهده است؛ وی آشکارا به پذیرش این ایده نزدیک است که تحریمها و جنگ ممکن است یکسان باشند.
مقامهای دولتی آمریکا، رسانهها و بسیاری از فعالان نسبت به مرگومیر بیش از حد ناشی از تحریمها، کور هستند یا تصمیم به نادیده گرفتن آنها میگیرند.
وایزبروت در مقاله خود مینویسد: وقتی خشونت اقتصادی تحریمهای گسترده بهطور فراگیر آشکار شود، آنها غیرقابل دفاع خواهند بود و دیگر از نظر سیاسی پایدار نخواهند بود؛ این در حالی است که وی بهطرز آزاردهندهای، در مورد محاصره اقتصادی مرگبار کوبا توسط آمریکا که ۶۳ سال است ادامه دارد، سکوت کرده است.
برای دلالان قدرت آمریکایی، همواره توجیهی خاص برای اعمال تحریمهای یکجانبه وجود دارد؛ مادلین آلبرایت، وزیر خارجه وقت آمریکا، در سال ۱۹۹۶ هنگام توجیه تحریمهای این کشور علیه عراق گفت که «این ارزشش را دارد».
واقعیت این است که آمریکا در عراق ۵۰۰ هزار کودک را کشت.
انتهای پیام/
Wednesday, 13 August , 2025