گفت‌وگو با متین عسکری، رتبه ۱ آزمون دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی سال ۱۴۰۴

گفت‌وگو با متین عسکری، رتبه ۱ آزمون دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی سال ۱۴۰۴

لطفا خودتان را معرفی کنید و مختصری درباره پیشینه تحصیلی و شغلی‌تان بفرمایید.

بنده متین عسکری هستم؛ به لطف و عنایت پروردگار متعال، موفق به کسب رتبه نخست در آزمون دکتری سال ۱۴۰۴ در گرایش حقوق کیفری و جرم‌شناسی شده‌ام.

دوره کارشناسی خود را در دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران به پایان رساندم و در آزمون کارشناسی ارشد سال ۱۴۰۱ با کسب رتبه ۱۰، دانشگاه تهران را برای ادامه تحصیل برگزیدم.

هم‌اکنون پژوهشگر ترم ششم کارشناسی‌ارشد این دانشگاه هستم و به زودی از پایان‌نامه خود با موضوع “تهدیدات سایبری و جرایم قابل‌تصور در عصر رایانش کوانتومی” دفاع خواهم کرد.

در چند سالِ گذشته علاوه بر تدریس حقوق در مدارسی مانندِ دبیرستان مفید، علامه حلی و سلام، به امر مشاوره‌ و تدریس آزمونی در موسسات خصوصی اشتغال دارم.

انگیزه‌تان از تحصیل در مقطع دکتری چیست؟ چرا به کارشناسی‌ارشد بسنده نکردید؟

آنچه مرا به ادامه تحصیل در مقطع دکتری ترغیب کرد، علاقه عمیق و پایدارم به فعالیت در فضای علمی و پژوهشی، به‌ویژه حضور در جمع اعضای هیئت علمی دانشگاه است. این انگیزه، سبب شد با جدیت بیشتری به مطالعه در عرصه حقوق کیفری و جرم‌شناسی بپردازم و در نهایت تصمیم بگیرم مسیر علمی‌ام را در سطحی بالاتر پی بگیرم و در آزمون دکتری شرکت کنم.

از چه زمان و در چه شرایطی مطالعه را شروع کردید؟

شروع زمان مطالعه بنده به تفکیک به ترتیب زیر صورت گرفت:

زبان عمومی: پس از اعلام نتایج آزمون کارشناسی‌ارشد سال ۱۴۰۱، بیش از پیش دریافتم که زبان نقشی تعیین‌کننده در رتبه نهایی دارد. با آنکه درصد دروس تخصصی‌ام به‌مراتب از رتبه‌های یک تا سه بالاتر بود، تنها به‌دلیل کسب درصد پایین در درس متون حقوقی(۲۶٪)، رتبه ۱۰ را کسب کردم. این تجربه، انگیزه‌ای جدی برای یادگیری هدفمندِ زبان انگلیسی در من ایجاد کرد. در همان زمان، شرکت در دوره‌های عمومی زبان موسسات را آغاز نمودم که به ارتقای پایه زبانی‌ام کمک شایانی کرد.

از یک سال پیش از آزمون دکتری نیز، به‌صورت روزانه پنج واژه از کتاب «لغات زبان عمومی ارشد و دکتری» تألیف آقای سعید نیک‌پور را به روش لایتنر مطالعه و مرور کردم که در نهایت به یادگیری ۱۸۰۰ واژه انجامید. افزون بر واژگان، برای تقویت دانش گرامری نیز در دوره‌های آمادگی زبان دکتری سرکار خانم مهسا گل‌محمدی شرکت کردم که درک عمیق‌تری از ساختارهای دستوری و گرامری در من ایجاد کرد.

استعداد تحصیلی: از اوایل مرداد ۱۴۰۳ به صورت نامنظم و اصطلاحاً تفننی در دوره استعداد تحصیلی دکتری استاد لقمانی حضور یافتم تا ذهنم با فضای این درس غریب نباشد. ورود جدی بنده به این درس از اوایل دی ماه ۱۴۰۳ بود که با نکته‌برداری و بررسی سوالات سنوات گذشته صورت گرفت.

جر‌م‌شناسی: از میانه‌ی ماهِ مهر به طور میانگین نیم ساعت در روز، مطالعه و خلاصه‌نویسی کتابِ “کلیات جرم‌شناسی دکتر رایجیان اصلی” را انجام می‌دادم. گرچه بنظر این کتاب به دلیل زبان نسبتاً سختی که دارد، شاید برای شروع انتخاب خوبی نباشد. بعد‌ها با خوانش کتاب‌های “اصول جرم‌شناسی دکتر پاک‌نهاد”، “جرم‌شناسی دکتر میرخلیلی” و جزوه دوره جرم‌شناسی دکتر حیدرپور، تسلط خود را بر مباحث جرم‌شناسی تقویت نمودم. (کتاب اصول جرم‌شناسی دکتر پاک‌نهاد برای شروع بهترین انتخاب است.)

جزا عمومی، اختصاصی و آیین‌ دادرسی کیفری: مطالعه من در این مباحث از ۵۰ روز قبل از کنکور دکتری( حدود دهم دی ماه) با روزی ۳-۴ ساعت مطالعه‌ی مفید شروع شد. منابع بنده، متن قوانین، کتب آزمونی آقای احمد غفوری در جزا و آیین‌دادرسی کیفری و به‌طور ویژه وویس‌ها و جزوات آزمونی دکتر رضا محفوظی بودند.

متون فقه: از آذر ماه به طور پراکنده وویس‌های دکتر شعبان‌پور برای آمادگی دکتری جزا را مدنظر داشتم و از اواسط دی ماه “شرح لمعه نموداری‌ آقای مسجد سرایی” را مطالعه کردم.

منابع و شیوه مطالعه‌تان به چه شکل بود؟

خودشناسی مهم‌ترین مولفه برای کسب موفقیت است.

جواب به سوالاتی مثلِ: چه رتبه‌ای مطلوبِ من هست؟ از نظر شخصیتی، چقدر می‌توانم پشت میز نشسته و مطالعه کنم؟ چقدر حفظ تمرکز برایم راحت است؟ آیا همزمان با آمادگی آزمون، سرکار هم مایلم(یا نیاز است) بروم یا نه؟

طرح این قبیل سوالات کلیدی برای خود و پاسخ صادقانه به آن، کم کم مسیر و روش مطالعاتی را برای ما روشن می‌سازد؛ دقیقا مثل قرار گرفتن تکه‌های پازل در کنار هم.

پس از پاسخ به این سوالات، آقای “الف” که به خوبی خودش را می‌شناسد (از طریق بررسی تست‌های شخصیتی مثل MBTI, انیاگرام، بررسی تجربیات شخصی و آزمون و خطا)، تصمیم می‌گیرد کتب مرجع را بخواند؛ چرا که این‌گونه احساس می‌کند بهتر به مطالب مسلط می‌شود. اما آقای “ب” که حفظِ تمرکزِ مفیدِ پیوسته برایش چالشی است و مدام به بهینه‌سازی زمان مطالعه می‌پردازد، ترجیح می‌دهد وقت خود را صرف مطالعه منابع آزمونی کند تا با کمترین زمان بیشتری بازدهی را بدست بیاورد. من نیز از نوع دوم هستم. بنظرم مسیر موفقیت با شناخت درستِ “خود” و آگاهی از “هدف”، به راحت‌ترین شکل ممکن می‌تواند رقم بخورد. طبیعتاً بنده مطالعه منابع شاخص را در مرحله آمادگی برای مصاحبه دکتری انجام دادم.

منابع مطالعه‌تان را چطور انتخاب کردید؟

به منابع مطالعاتی خود در پرسش‌های پیشین اشاره کردم. بنده بعد از خودشناسی و ارزیابی مسیر، این منابع را انتخاب کردم:

۱.جزا عمومی، اختصاصی و آیین دادرسی کیفری: کتب شرح آزمونی آقای غفوری و فایل‌های صوتی و جزوات دکتر‌ رضا محفوظی منابع مطالعاتی بنده برای آزمون تستی بودند.(به همراه مطالعه قوانین)

۲.متون فقه: شرح لمعه نموداری آقای مسجدسرایی و دوره متون فقه دکتری دکتر الهه شعبان پور.

۳. جرم‌شناسی: اصول جرم‌شناسی دکتر پاک‌نهاد، کلیات جرم‌شناسی دکتر رایجیان اصلی، جرم‌شناسی دکتر میرخلیلی، جزوه جرم‌شناسی دکتر حیدرپور، کمک حافظه جرم‌شناسی دکتر شادی عظیم‌زاده

۴. برای زبان عمومی، کتاب واژگان عمومی آقای سعید نیک‌پور و تدریس آفلاین خانم مهسا گل محمدی در مبحث گرامر استفاده کردم.

۵.مبحث استعداد تحصیلی هم بیشتر تست‌های سنوات گذشته را بررسی می‌کردم و همچنین از دوره استاد لقمانی بسیار بهره بردم.

 بیشتر روی چه منابعی سرمایه‌گذاری کردید؟

تمامی منابع و قوانین را تا میزانی که به اطمینان کافی برای پاسخ به سوالات برسم، مطالعه می‌کردم.

برنامه مطالعه‌تان به چه ترتیبی بود؟

برنامه‌ریزی مطالعاتی بنده بر پایه “نظم در بی‌نظمی” شکل گرفت.

شخصاً از جمله افرادی هستم که پایبندی به برنامه‌ریزی‌ دقیق و روزانه برایم دشوار است. با درک این ویژگی شخصیتی، تصمیم گرفتم به‌جای تعیین برنامه‌های روزانه سخت‌گیرانه، اهداف مطالعاتی هفتگی یا ماهانه تعیین کنم. در نتیجه، گاهی پیش می‌آمد که در برخی روزها مطالعه‌ای نداشتم، اما در روزهای بعدی با تمرکز و تلاش مضاعف، جبران می‌کردم.

تا پیش از دهم دی‌ماه (۵۰ روز مانده به آزمون)، میانگین ساعت مطالعه‌ام بین ۱ تا ۲ ساعت در روز بود؛ اما پس از این تاریخ، آن را به حدود ۳ تا ۴ ساعت افزایش دادم. اوج فرایند مطالعاتی من در ده روز پایانی پیش از کنکور رقم خورد؛ جایی که میانگین روزانه بین ۹ تا ۱۱ ساعت مطالعه داشتم.

این سبک مطالعه کاملاً بر پایه خودشناسی بنا شده بود. باور داشتم که اگر از ماه‌ها پیش از کنکور با حجم بالا مطالعه می‌کردم، به‌دلیل ماهیت حفظی بسیاری از مطالب، احتمال فراموشی آن‌ها زیاد بود. به همین دلیل، فشار اصلی را به روزهای پایانی موکول کردم، تا ضمن حفظ تازگی مطالب در ذهن، از فرسودگی ذهنی نیز جلوگیری کنم.
در نهایت، این روش منطبق با روحیات و شرایط فردی‌ام بود و به لطف خدا، نتیجه آن نیز مطلوب واقع شد.

سطح سؤالات آزمون امسال را چطور ارزیابی می‌کنید؟

سؤالات آزمون امسال نسبت به سال‌های گذشته، به‌طور ملموسی دشوارتر و چالشی‌تر بودند و تمرکز بر قوانین خاص نیز به‌طرز چشمگیری افزایش یافته بود.

در کنار این، نکته قابل‌تأمل آن است که دست‌کم چهار سؤال در بخش تخصصی، به‌صورت مشخص دارای ایراد بودند؛ بدین صورت که یا به‌لحاظ محتوایی نادرست طراحی شده بودند، یا بیش از یک گزینه صحیح داشتند و یا اینکه پاسخ اعلام‌شده در کلید اولیه، اشتباه بود. متأسفانه با وجود پیگیری‌های دقیق بنده و ارائه مستندات علمی به سازمان سنجش، هیچ‌گونه اصلاحی در پاسخ‌نامه صورت نگرفت.

در چنین مواردی ممکن است گفته شود که چون شرایط برای همه داوطلبان یکسان است، بی‌عدالتی رخ نداده است. اما با اندکی تأمل می‌توان دریافت که این ادعا چندان منصفانه نیست؛ چرا که داوطلبانی که پاسخ صحیح را می‌دانند و گزینه‌ای را انتخاب می‌کنند، در صورت وجود اشکال در سؤال یا کلید، متضرر می‌شوند و نمره منفی دریافت می‌کنند. در مقابل، داوطلبانی که سؤال را نادیده می‌گیرند یا به آن پاسخ نمی‌دهند، عملاً در شرایط بهتری نسبت به گروه اول قرار می‌گیرند. این مسأله موجب ایجاد ناعدالتی در ارزیابی واقعی توان علمی داوطلبان می‌شود.

امید آن است که در سال‌های آینده با بازبینی دقیق‌تر سؤالات، تجدیدنظر در کلیدهای آزمون و توجه به اعتراضات مستدل، شاهد کاهش چنین مواردی باشیم و عدالت آموزشی در مراحل سنجش علمی بیش از پیش رعایت شود.

برای ادامه تحصیل کدام دانشگاه را انتخاب کردید؟

بنده اولویت نخست خود را دانشگاه تهران قرار داده‌ام؛ با این حال، ادامه تحصیل در دانشگاه‌هایی چون شهید بهشتی و دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران نیز برایم شور و انگیزه‌ای بسیار دارد. چرا که به‌خوبی از جایگاه علمی، سطح بالای آموزشی و پژوهشی اساتید، و فضای علمی پویای این مراکز آگاه هستم.

باور دارم که مسیر رشد و پیشرفت علمی، صرف‌نظر از نام دانشگاه، تا حد زیادی وابسته به نگرش پژوهشی، پشتکار، و تلاش فردی دانشجو است. در هر یک از این دانشگاه‌ها، فرصت بالندگی علمی برای دانشجویانی که دغدغه پژوهش دارند، به‌خوبی فراهم است و می‌توان مسیر تعالی علمی را با قدرت ادامه داد.

رزومه‌تان برای مرحله مصاحبه چطور است؟

دو کتابِ “حق بر انتقاد و اعتراض از منظر فقهی و حقوقی”‌ و “مجموعه پژوهش‌های حقوقی و کیفری” را تالیف کردم و همچنین کتابِ “علوم شناختی و حقوق” را با عنایتِ دکتر علی فتوتیان، استادیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، ترجمه کرده و به مرحله چاپ رساندم.

شش مقاله همایشی بین‌المللی و یک طرح پژوهشی در همکاری با دفتر تالیف کتب درسی آموزش و پرورش نیز به ثمر رساندم که موجب به‌روزرسانی محتوای حقوقی کتاب مطالعات اجتماعی پایه هفتم تحصیلی گشت.

سابقه تدریس حقوق در برخی مدارس تهران مانندِ دبیرستان‌ سلام، مفید و علامه حلی را دارم و قاضی و داور سه دوره رقابت‌های موت‌کورت کشوری و میان‌مدرسه‌ای بوده‌ام. دو مقاله علمی پژوهشی هم در حال نگارش داشتم که متاسفانه تا روز مصاحبه نهایی نشدند.

توصیه‌تان به داوطلبان آزمون های حقوقی چیست؟

کنترل شرایط و مدیریت بحران در روز آزمون، نقشی کلیدی در موفقیت نهایی ایفا می‌کند.

به‌عنوان نمونه، در روز آزمون دکتری برای بنده موقعیتی پیش آمد که می‌توانست تمرکز و نتیجه نهایی‌ام را به‌طور جدی تحت‌تأثیر قرار دهد. داوطلبی که در کنارم نشسته بود، مکرراً در درس زبان از من درخواست کمک می‌کرد. این وضعیت باعث شد تمرکزم به هم بخورد و دست‌کم سه سؤال را که در توانم بود پاسخ دهم، از دست بدهم؛ در نتیجه درصد زبانم پایین‌تر از سطح واقعی‌ام شد.

با این حال، آنچه اهمیت داشت، کنترل شرایط بود. پیش از آغاز دفترچه استعداد تحصیلی، با حفظ آرامش، موضوع را با مراقبین در میان گذاشتم و صندلی‌ام را تغییر دادم. اگر در آن لحظه دچار اضطراب یا تردید می‌شدم، شاید نتیجه‌ امروز حاصل نمی‌شد.

از دیگر نکات مهم برای مدیریت آزمون، می‌توان به همراه داشتن خوراکی سالم (مانند مغزیجات) برای تأمین انرژی، داشتن آب کافی و مهم‌تر از همه، آشنایی با روش‌های کنترل هیجان و استرس در لحظات فشار اشاره کرد. رعایت این مجموعه نکات در کنار هم، می‌تواند زمینه‌ساز دستیابی به نتیجه‌ای مطلوب در آزمون‌های سرنوشت‌ساز باشد.

و حرف آخر؟

توکل و ایمان واقعی به خدا هر مسیر دشواری را هموار می‌نماید.

در آخر این موفقیت را به پدر، مادر و خواهر عزیزم که در تمامی مراحل زندگی همراه و حامی بنده بودند، تقدیم می‌کنم.

سایر مطالب:

• گفت‌وگو با متین عسکری، رتبه ۱ آزمون دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی سال ۱۴۰۴
• گفت‌وگو با میلاد رضایی، رتبه ۹ آزمون دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی سال ۱۴۰۴
• گفت‌وگو با پوریا فخیمی، رتبه ۵ آزمون دکتری حقوق عمومی سال ۱۴۰۴
• گفت‌وگو با عارف حلیمی، رتبه ۸ دکتری حقوق جزا و جرم شناسی سال ۱۴۰۴
• گفت‌وگو با سحر خوشدل، رتبه ۵ دکتری حقوق بین الملل سال ۱۴۰۴
• گفت‌وگو با محمدجواد محقق؛ رتبه ۲ آزمون دکتری حقوق جزا و جرم‌شناسی سال ۱۴۰۴
• گفت‌وگو با سجاد قدمیاری، رتبه ۱ دکتری حقوق بین الملل سال ۱۴۰۴
• گفت‌وگو با پوریا دهقانی؛ رتبه ۳ آزمون دکتری حقوق خصوصی سال ۱۴۰۴
• گفت‌وگو با سید پژمان توفیقی اصل؛ رتبه ۶ آزمون دکتری حقوق عمومی سال ۱۴۰۴