مرتضی‌مکی کارشناس بین‌المللی گفت: بعید به نظر می‌رسد آمریکا و اروپا اجازه دهند که برجام بدون هیچ جایگزینی تمام شود؛مکانیسم ماشه به عنوان ابزاری برای فشار بیشتر بر ایران است.
زهراترابی؛ تحلیل بازار: مرتضی مکی کارشناس بین المللی با اشاره به هشدار فرانسه درباره فعال‌سازی مکانیسم ماشه گفت: دولت‌های اروپایی پس از افزایش تنش‌ها با ایران، به‌ویژه از سال ۱۴۰۰ به بعد، نسبت به تهران رویکرد سخت‌گیرانه‌تری اتخاذ کرده‌اند. این تنش‌ها فقط محدود به موضوع هسته‌ای نیست، بلکه همکاری‌های نظامی ایران و روسیه نیز یکی از دلایل تشدید اختلافات بوده است.
اروپایی‌ها به دلیل تحولات ژئوپلیتیکی در منطقه و جهان در سه سال اخیر، اکنون نگاه متفاوتی به نقش ایران دارند، به‌ویژه بعد از وقایع جنگ غزه
اروپا با فشار قصد امتیاز از ایران را دارد
مکی تصریح کرد: از این رو، اکنون مسأله تنش با ایران برای اروپایی‌ها بسیار جدی‌تر از قبل شده است. در گذشته، اروپا تلاش می‌کرد نقش میانجی بین ایران و آمریکا را ایفا کند و تسهیل‌گر توافقی جدید برای احیای برجام باشد، اما اکنون خود به یکی از طرف‌های تقابل با ایران تبدیل شده است و تلاش دارد با استفاده از فشار حداکثری، خواسته‌های خود را به تهران تحمیل کند.
این کارشناس براین باور است: این خواسته‌ها تنها به موضوع هسته‌ای محدود نمی‌شود؛ بلکه موضوع موشکی ایران نیز به فهرست مطالبات اروپا اضافه شده است. اروپایی‌ها، به‌ویژه دولت‌های آلمان و فرانسه، مواضع تند و گاه خصمانه‌ای علیه ایران اتخاذ کرده‌اند. این مواضع گاه رنگ و بوی دیپلماسی مرموز و هماهنگ را هم دارد، به‌ویژه از سوی کشورهایی چون بریتانیا، که تلاش می‌کنند با رویکرد محافظه‌کارانه‌تر، همراهی خود با فرانسه و آلمان را پنهان نگاه دارند، اما در عمل به همان مسیر فشار بر ایران کمک می‌کنند.
بعید به نظر می‌رسد آمریکا و اروپا اجازه دهند که برجام بدون هیچ جایگزینی تمام شود؛ به همین دلیل تلاش دارند از بازه زمانی باقی‌مانده تا سپتامبر، از مکانیسم ماشه به عنوان ابزاری برای فشار بیشتر بر ایران استفاده کنند
وی اظهار کرد: با توجه به اینکه تنها چند ماه تا پایان محدودیت‌های قطعنامه ۲۲۳۱ باقی مانده (تا مهرماه ۱۴۰۳)، اگر اروپایی‌ها در این بازه زمانی اقدام عملی انجام دهند، تمام مزایای برجام برای ایران از بین خواهد رفت و پرونده هسته‌ای کشور وارد مرحله‌ای جدید و به‌مراتب دشوارتر خواهد شد.
مکی ادامه داد: البته بعید به نظر می‌رسد آمریکا و اروپا اجازه دهند که برجام بدون هیچ جایگزینی تمام شود؛ به همین دلیل تلاش دارند از بازه زمانی باقی‌مانده تا سپتامبر، از مکانیسم ماشه به عنوان ابزاری برای فشار بیشتر بر ایران استفاده کنند؛ در کنار تشدید تحریم‌های اقتصادی و نظامی.
بیشتر تحریم‌هایی که علیه ایران وجود دارد، از سوی آمریکا اعمال شده‌اند. کشورهای مختلف جهان، به‌دلیل نگرانی از نقض تحریم‌های آمریکا، ناچارند تعاملات مالی خود را با ایران تغییر دهند
فعال سازی مکانیسم ماشه اعلام جنگ است
مکی در پاسخ به این سوال که فعال‌سازی مکانیسم ماشه می‌تواند راه را برای مذاکرات هسته‌ای و احیای برجام ببندد، بیان کرد: قطعاً فعال‌سازی مکانیسم ماشه به‌معنای پایان مذاکرات است. این تصمیم در واقع، ضربه نهایی به فرآیند گفتگوها خواهد بود. آقای عراقچی هم پیش‌تر اعلام کرده بود که فعال‌سازی مکانیسم ماشه به‌منزله اعلام جنگ علیه ایران است. این اقدام می‌تواند پیامدهای بسیار خطرناکی برای ایران به‌همراه داشته باشد. در حال حاضر، بیشتر تحریم‌هایی که علیه ایران وجود دارد، از سوی آمریکا اعمال شده‌اند. کشورهای مختلف جهان، به‌دلیل نگرانی از نقض تحریم‌های آمریکا، ناچارند تعاملات مالی خود را با ایران تغییر دهند.
ممکن است ایران تحت فصل هفتم منشور سازمان ملل، به‌عنوان تهدیدی علیه صلح و امنیت بین‌المللی معرفی شود و این به کشورها اجازه می‌دهد اقدامات بسیار شدیدی از جمله محاصره دریایی انجام دهند
او در ادامه پاسخ داد: اما اگر مکانیسم ماشه فعال شود، تمام تحریم‌هایی که ذیل قطعنامه‌های سازمان ملل پیش از برجام وضع شده بودند، دوباره اعمال خواهد شد. در این صورت، ایران با مجموعه‌ای از تحریم‌های گسترده اقتصادی، نظامی و حقوقی از سوی تمام کشورها مواجه خواهد شد و تعامل با ایران به‌شدت محدود خواهد شد. حتی ممکن است ایران تحت فصل هفتم منشور سازمان ملل، به‌عنوان تهدیدی علیه صلح و امنیت بین‌المللی معرفی شود و این به کشورها اجازه می‌دهد اقدامات بسیار شدیدی از جمله محاصره دریایی انجام دهند.
فرصت های طلایی را از دست داده ایم
این کارشناس در خصوص اینکه ایران باید چه استراتژی در پیش بگیرد پاسخ داد: متأسفانه فرصت‌هایی که می‌توانستیم از آن‌ها استفاده کنیم، از دست رفتند. در شرایط فعلی، عقب‌نشینی از برخی خواسته‌ها و مطالبات، دردی را دوا نمی‌کند؛ چون خواسته اصلی اروپا و آمریکا در این مرحله، تسلیم کامل ایران است. وقتی آن‌ها از ایران می‌خواهند غنی‌سازی ۶۰ درصدی را کنار بگذارد، برنامه موشکی را روی میز مذاکره بیاورد و در واقع به‌دنبال خلع سلاح ایران هستند و دیگر نمی‌توان از توافقی سخن گفت که متوازن باشد.
مکی اضافه کرد: اگر ایران همه این خواسته‌ها را هم بپذیرد، آیا آن‌ها تحریم‌ها را لغو خواهند کرد یا خیر؟ تجربه قبلی نشان داده که حتی وقتی ایران کاملاً به توافق پایبند بود، تحریم‌ها لغو نشدند و تعاملات مالی و بانکی با ایران برقرار نشد. در چنین وضعیتی، شاید بهترین اقدام، مدیریت بحران با احتیاط و حداکثر هوشیاری است، به‌گونه‌ای که ایران از تنش غیرضروری دور بماند، اما هم‌زمان، دست خود را از ابزارهای قدرت خالی نکند. چرا که هر عقب‌نشینی بیشتر، تنها به فشارهای بیشتر خواهد انجامید، نه به توافقی بهتر.
Wednesday, 16 July , 2025