در روزهایی که بازار سرمایه ایران تحت تاثیر شدیدترین التهابات ژئوپلیتیکی سالهای اخیر قرار گرفته، بررسی جریان ورود و خروج نقدینگی به بخشهای مختلف بازار، تصویری گویاتر از وضعیت تصمیمگیری بازیگران اصلی ارائه میدهد.
اقتصاد آنلاین – رجا ابوطالبی: بررسی دادههای مربوط به صندوقهای سرمایهگذاری طلا، درآمد ثابت و سهام طی سه ماه گذشته نشان میدهد که تغییر رفتار سرمایهگذاران، نهتنها ناشی از ترسهای مقطعی، بلکه حاصل ترکیب چند عامل اثرگذار بوده است.
بازار سهام
عطش رشد بازار سهام که از فروردین ماه آغاز شده بود، با شروع خرداد ماه فروکش کرد و معاملات حالت تعادلیتری به خود گرفته بود. عدهای از کارشناسان علت این ترمز بازار را، انتشار بیش از حد اوراق دولتی نامیدند و تغییر روند بازار را هشدار داده بودند.
اتفاقی که رخ داد و توانست شاخص کل را به سطوح پایینتری هدایت کند. اما این بیدرایتی پشت جنگ ۱۲ روزه مخفی شد و سقوط اصلی بازار سهام را ریسکهای سیستماتیک رقم زدند.
پس از آن بازار سهام از تمام جوانب داخلی و خارجی مورد حمله قرار گرفت که طبیعتا فرار سرمایه را بههمراه داشت. این بازار دیگر با هیچ منطقی جذاب نبوده که مهر تایید آن، خروج ۱۲ همت نقدینگی در ۱۱ تیر ماه بود. برای نشان دادن بزرگی این عدد باید گفت که مجموع ورود نقدینگی در این ۳ ماه به ۱۴ همت نمیرسید.
بازار سهام از ابتدای اردیبهشت ماه خروج ۴۰ همت نقدینگی را عینا به چشمان خود دید اما اکنون روزنههای امید درحال ظهور است.
سیاستهای تامین مالی، جنگ ۱۲ روزه و حتی تصمیمات پیرو واگذاری خودروسازان، اثرات خود را کاملا به بازار تحمیل کردند که این گزاره در رفتار سرمایهگذاران نیز مشهود است. به طوری که شیب خروج سرمایه از سهام کندتر شد که این سیگنال را مخابره میکند که بازار در محدودهی جذاب خرید یا به عبارت دیگر در محدوده اشباع فروش قرار گرفه است؛ میتوان جریان نقدینگی را در سایر کلاس داراییها ردگیری کرد.
صندوقهای درآمد ثابت
صندوقهای درآمد ثابت اما بر خلاف بازار سهام روزهای جذابی را پشتسر گذاشتند. منطق آن نیز به این صورت است که اتفاقا این داراییها دقیقا برای چنین شرایط بحرانی طراحی شدند. وقتی که آینده اقتصادی و سیاسی کشور در هالهای از ابهام بهسر میبرد، تکلیف بازار سهام که مشخص است. آینده طلا نیز به تداوم یا عدم تداوم جنگ گره میخورد که واضحا این فضای مبهم نمیتوان سرمایهها را به سمت خود بکشاند.
تنها کلاس دارایی که تا حد مطلوبی میتواند این ریسکها را پوشش دهد واضحا همین صندوقهای درآمد ثابت هستند؛ اتفاقی که با ردگیری ورود پول نیز مشهود است. اما با عادی شدن شرایط و خنثیسازی ریسکهای اخیر، شاهد کاهش شیب ورود نقدینگی به این صندوقها هستیم. به نظر میرسد که سرمایهداران بازار جذاب دیگری پیدا کردند.
صندوقهای طلا
تقریبا یک ماه از آغاز جنگ ایران با اسرائیل و ۱۸ روز نیز از پایان آن گذشته است. اما شرایط حاکم بر تصمیمگیریهای اقتصادی، تعطیلی و یا نیمه تعطیلی بنگاهها و سایر مشکلات ریشهای نظیر ناترازی انرژی، رکود تورمی را فریاد میزند.
درست است که در سه ماهه گذشته ورود پول به صندوقهای طلا متعادل دنبال میشد، اما مخالف صندوقهای درآمد ثابت و موافق بازار سهام، عطش خود را برای جذب نقدینگی به معرض نمایش درآورده است. صندوقهای طلا توانستند در ۴ روز بیش از سه همت جذب نقدینگی انجام بدهند که به نظر میرسد توجه سرمایهداران را جذب کرده است.
مجموع بررسیها نشان میدهد که بازار سرمایه و طلا میتوانند تا زمان ثبات شرایط سیاسی، بازدهیهای معقولی خلق کنند چرا که همیشه پولهای درشت به سمت بازار برنده چرخش میکنند. در آخر باید گفت که این بازار همچنان پر ریسک تلقی میشود و در صورت ظهور نشانههای خروج، باید مجددا جریان نقدینگی را زیر ذرهبین قرار داد.
Wednesday, 16 July , 2025