دبیر ستاد حقوق بشر با اشاره به عزم جدی جمهوری اسلامی ایران برای مقابله با ماجراجویی‌ها و اقدامهای تروریستی، گفت: آمریکایی‌سازی حقوق بین‌الملل به معنی تحمیل الگوها، هنجار‌ها و رویه‌های حقوقی آمریکا بر نظام حقوق بین‌الملل و سازمان‌های بین‌المللی است.
ناصر سراج، معاون امور بین‌الملل قوه قضاییه و دبیر ستاد حقوق بشر جمهوری اسلامی ایران، با اشاره به یک‌جانبه‌گرایی آمریکا و تضعیف همبستگی بین‌المللی و ایجاد چالش و تنش برای جامعه بین‌المللی از سوی آمریکا، «حقوق بشر آمریکایی از نگاه قربانیان» را مورد توجه قرار داد و اظهار کرد: حقوق بشر آمریکایی که در واقع در پازل سیاست کلی آمریکایی سازی حقوق بین‌الملل معنا می‌یابد، به‌عنوان بخشی از سیاست و قدرت‌نمایی آمریکا شکل گرفته است.
تعریف حقوق بشر آمریکایی
سراج در ادامه با تشریح سه محور مهم نقض حقوق بشر توسط آمریکا، گفت: پیش از آنکه به چیستی و ابعاد حقوق بشر آمریکایی بپردازیم، به نظر ضروری است تا تعریفی از نظریه «آمریکایی‌سازی حقوق بین‌الملل» ارائه دهیم.
وی افزود: آمریکایی‌سازی حقوق بین‌الملل به معنای تحمیل الگوها، هنجار‌ها و رویه‌های حقوقی آمریکا بر نظام حقوق بین‌الملل و سازمان‌های بین‌المللی است، به گونه‌ای که منافع و امنیت ملی این کشور در اولویت قرار گیرد و قواعد عام و الزام‌آور حقوق بین‌الملل تضعیف شود.
دبیر ستاد حقوق بشر تاکید کرد: یک‌جانبه‌گرایی، اولویت قدرت بر حقوق، تضعیف همبستگی بین‌المللی و ایجاد چالش یا تنش برای جامعه بین المللی، ازجمله ویژگی‌های اصلی نظریه آمریکایی‌سازی حقوق بین‌الملل است.
وی اذعان کرد: این پدیده، به‌ویژه در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ، به اوج خود رسیده و نمونه‌هایی مانند ترور هدفمند مدافع حقوق ملت‌های منطقه شهید حاج قاسم سلیمانی در سال ۲۰۲۰، خروج از سازمان‌های بین‌المللی نظیر شورای حقوق بشر، توسل به زور و تجاوز به خاک جمهوری اسلامی ایران، تحریم گزارشگر ویژه وضعیت حقوق بشر در سرزمین‌های اشغالی، خانم فرانچسکا آلبانزه که در واقع به معنای تحریم حقوق بشر در کل است و بسیاری از اقدامهای یک‌جانبه و غیرقانونی دیگر، به‌عنوان جلوه‌ای از این روند تلقی می‌شوند.
سراج اضافه کرد: در این چارچوب، حقوق بشر آمریکایی که در واقع در پازل سیاست کلی آمریکایی‌سازی حقوق بین‌الملل معنا می‌یابد، به‌عنوان بخشی از سیاست و قدرت‌نمایی آمریکا شکل گرفته است.
وی همچنین گفت: به‌طور کلی، حقوق بشر آمریکایی از لحاظ نظری و عملی، ترکیبی از ادعا‌های حقوق بشری و نقض‌های گسترده آن است که هم در داخل آمریکا و هم در عرصه بین‌المللی به چشم می‌خورد؛ این وضعیت ناشی از نگرش استثناگرایی، نژادپرستی و منافع اقتصادی-سیاسی آمریکا است که موجب شده حقوق بشر به ابزاری برای تسلط و تحمیل سیاست‌های آمریکا تبدیل شود.
قربانیان نقض حقوق بشر توسط آمریکا
دبیر ستاد حقوق بشر محور دوم نقض حقوق بشر توسط آمریکا را به دو دسته تقسیم کرد و گفت: اساسا قربانیان نقض حقوق بشر توسط آمریکا را می‌توان به دو دسته کلی، قربانیان داخل در مرز‌های آمریکا و قربانیان خارج از مرز‌ها که به‌واسطه سیاست‌های تجاوزکارانه و توسعه‌طلبانه این رژیم، روز به روز در حال افزایش هستند، تقسیم‌بندی کرد.
وی یادآور شد: گاهی به اشتباه اینگونه برداشت می‌شود که سیاست‌های ضدحقوق بشری آمریکا تنها در قبال غیرآمریکایی‌ها و در خارج از مرز‌های این کشور اجرا می‌شوند، حال آنکه آمار و ارقام موجود ازجمله توصیه‌های بسیار زیادی که این کشور در جریان بررسی گزارش‌های ادواری یو پی آر دریافت می‌کند یا گزارش‌های متعددی که گزارشگران درباره وضعیت حقوق بشر در داخل آمریکا ارائه می‌دهند، مبین این واقعیت است که شاخص‌های حقوق بشری در داخل آمریکا نیز روز به روز در حال تضعیف است و سیاستمداران آمریکایی اساسا به حقوق بشر اعتقادی نداشته و آن را صرفا ابزاری برای به قدرت رسیدن می‌دانند و از این حیث، تفاوتی میان رفتار آن‌ها در عرصه داخلی و بین‌المللی نیست.
سراج با اشاره به مستندات به‌دست آمده از گزارش‌های سازکار‌های نظارتی حقوق بشری در عرصه بین‌الملل و سازمان‌های بین‌المللی غیردولتی مانند سازمان عفو بین‌الملل و دیده‌بان حقوق بشر که انتصاب‌شان به آمریکا نیز بار‌ها به اثبات رسیده است، بیان کرد: اصلی‌ترین قربانیان داخلی سیاست‌های ضدحقوق بشری آمریکا عبارتند از:
اقلیت‌های نژادی و قومی: سیاه‌پوستان، بومیان سرخپوست، لاتین‌تبار‌ها و دیگر اقلیت‌ها به‌صورت نظام‌مند با تبعیض نژادی، خشونت پلیس و نابرابری در نظام قضایی روبه‌رو هستند.
کودکان و زنان: خشونت علیه زنان، نابرابری جنسیتی و بی‌توجهی به قربانیان خشونت جنسی بار‌ها گزارش شده است.
زندانیان و پناهجویان: آمریکا با کمتر از ۵ درصد جمعیت جهان، حدود ۲۰ درصد از کل جمعیت زندانیان دنیا را در خود جای داده است؛ رفتار خشونت‌آمیز با زندانیان، شکنجه در زندان‌هایی مانند گوانتانامو و برخورد نامناسب با پناهجویان از دیگر مصادیق نقض حقوق بشر داخلی رژیم آمریکاست.
بی‌خانمان‌ها و فقرا: نابرابری اجتماعی، فقر گسترده و بی‌خانمانی به‌عنوان نقض حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی شهروندان آمریکایی مطرح شده است.
وی در ادامه به قربانیان بین‌المللی سیاست‌های ضدحقوق بشری آمریکا، اشاره کرد و گفت: این قربانیان شامل طیف گسترده‌ای از افراد هستند؛ با این حال، شاید به جرات بتوان اذعان داشت که امروز، جامعه بین‌الملل در کل و به‌صورت خاص حقوق بین‌الملل، اصلی‌ترین قربانی سیاست‌های رژیم آمریکا محسوب می‌شوند؛ سازمان مللی که حدود ۸۰ سال پیش با هدف حمایت از حقوق بشر و نیل به صلح و امنیت بین‌المللی تاسیس شد، در هیچ برهه‌ای از زمان به مانند امروز متاثر از سیاست‌های مخرب و یک‌جانبه گرایانه رژیم آمریکا و عامل دست‌نشانده آن یعنی رژیم جنایت‌کار صهیونیستی قرار نگرفته است.
دبیر ستاد حقوق بشر تاکید کرد: تحریم‌های غیرقانونی، ترور‌های هدفمند، توسل به زور و تهدید مستمر به توسل به زور و تجاوز مسلحانه علیه دولت‌های دیگر، به قدری پرتکرار گشته که به گمان برخی حقوقدانان، امسال به جای جشن هشتاد سالگی تاسیس سازمان ملل باید مراسم ختمی برای مرگ آن توسط رژیم آمریکا گرفت.
وی همچنین گفت: براساس مستندات موجود، اصلی‌ترین قربانیان سیاست‌های ضدبشری آمریکا در خارج از مرز‌های این کشور عبارتند از:
مردم کشور‌های اشغال‌شده: در جریان جنگ‌های عراق، افغانستان و سوریه، صد‌ها هزار غیرنظامی کشته، زخمی یا آواره شده‌اند؛ گزارش‌هایی از تجاوز جنسی به زنان و کودکان عراقی توسط نیرو‌های آمریکایی و پیمانکارانشان وجود دارد؛ همچنین، ربوده شدن و فروش کودکان عراقی در بازار سیاه پس از حمله آمریکا به عراق گزارش شده است.
مردم کشور‌های مورد تجاوز مسلحانه رژیم آمریکا و عامل آن رژیم اسرائیل: در جریان جنگ تحمیلی ۱۲ روزه رژیم آمریکا و رژیم صهیونیستی علیه ایران، حدود هزار و ۶۷ نفر شهید شدند؛ در میان شهدا ۴۷ نفر کودک و نوجوان بودند و ۱۲۶ نفر زن بودند و ۱۴ نفر نیز ازجمله نخبگان علمی به حساب می‌آمدند؛ رایان قاسمیان، کم‌سن‌ترین شهید محسوب می‌شود که تنها ۲ ماه سن داشت.
فلسطینی‌ها: حمایت بی‌قیدوشرط آمریکا از رژیم صهیونیستی فارغ از اینکه رئیس جمهور بایدن باشد یا ترامپ و همدستی در نقض حقوق بشر فلسطینی‌ها، به‌ویژه در غزه، از مصادیق بارز قربانی شدن غیرنظامیان به دست سیاست‌های آمریکاست؛ لطفا به این آمار و ارقام توجه بفرمایید:
از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ تا امروز حدود ۶۰ هزار نفر در غزه به شهادت رسیدند که بیشتر آن‌ها را زنان و کودکان تشکیل می‌دهند.
شمار مجروحان نسل‌کشی رژیم صهیونیستی در غزه تا امروز حدود ۱۴۰ هزار نفر ثبت شده است.
هنوز نزدیک به ۱۴ هزار فلسطینی در نوار غزه مفقود و زیر آوار هستند.
رژیم صهیونیستی دستور کوچ اجباری ۸۰ هزار فلسطینی دیگر را در خان‌یونس صادر کرده است.
بنا به اعلام استفان دوجاریک، سخنگوی دبیرکل سازمان ملل، تاکنون حدود ۸۵ درصد از اراضی نوار غزه یا تحت دستور‌های تخلیه اجباری قرار گرفته‌اند یا در محدوده‌های نظامی اعلام‌شده توسط ارتش اشغالگر واقع هستند.
تحریم‌شدگان: تحریم‌های یک‌جانبه و ظالمانه آمریکا علیه کشور‌هایی مانند ایران، ونزوئلا و کوبا، مستقیما بر زندگی میلیون‌ها غیرنظامی تاثیر گذاشته و منجر به محرومیت از دارو، غذا و نیاز‌های اولیه شده است؛ تلفات ناشی از تحریم‌ها به مراتب بیشتر از جنایت‌های جنگی رژیم آمریکا بوده است.
پس از خروج رژیم آمریکا از برجام در سال ۱۳۹۷ تا امروز، تنها هزار و ۸۰۰ بیمار مبتلا به تالاسمی در ایران به دلیل نرسیدن دارو و تجهیزات مورد نیاز جان خود را از دست داده‌اند؛ گزارش بازدید گزارشگر ویژه آثار منفی اقدامهای قهری یک‌جانبه بر بهره‌مندی از حقوق بشر از ایران، مستندات قابل توجهی را در این خصوص ارائه می‌دهد.
ماموریت‌ها و رویکرد ستاد حقوق بشر نسبت به افشای مصادیق حقوق بشر آمریکایی و پیگیری حقوق قربانیان ایرانی
سراج در ادامه به سومین محور نقض حقوق بشر آمریکایی و ماموریت‌های ستاد حقوق بشر در این رابطه اشاره کرد و گفت: ستاد حقوق بشر به‌عنوان یک نهاد سیاست‌گذار فراقوه‌ای، دارای ماموریت‌هایی در زمینه حقوق بشر آمریکایی است؛ ازجمله مهم‌ترین این ماموریت‌ها عبارتند از:
«شناسایی موارد نقض حقوق بشر در دیگر کشور‌ها به‌ویژه رژیم‌های استکباری و اعلام موضع مناسب در مقابل آن‌ها»
«پیگیری و مقابله با جنایت‌های گروه‌های تروریستی در عرصه بین‌المللی و هماهنگی اقدامهای قضایی برای مقابله با تروریسم»
«پایش وضعیت حقوق بشر در داخل و خارج کشور به‌ویژه در مواجهه با اسلام‌ستیزی و تخلفات حقوق بشری به نام مقابله با تروریسم»
وی تصریح کرد: ستاد حقوق بشر در راستای اجرای این ماموریت‌ها و با اتخاذ رویکرد مطالبه‌گرایانه و تهاجمی در زمینه افشای مصادیق حقوق بشر آمریکایی و پیگیری حقوق قربانیان ایرانی، اقدام‌ها زیر را در دستورکار قرار داده است:
افشای نقض حقوق بشر توسط آمریکا: ستاد حقوق بشر به‌طور مستمر موارد نقض حقوق بشر توسط دولت آمریکا را در ابعاد داخلی و بین‌المللی بررسی و افشا می‌کند؛ این موارد شامل نقض حقوق اقلیت‌ها، تبعیض نژادی نظام‌مند، خشونت علیه زنان، نقض حقوق کودکان، رفتار خشونت‌آمیز با پناهجویان و تحریم‌های ظالمانه اقتصادی است که به‌ویژه بر مردم ایران تاثیر منفی گذاشته است.
پیگیری حقوق قربانیان ایرانی: ستاد حقوق بشر ضمن محکومیت اقدامهای ضدحقوق بشری آمریکا، ازجمله مشارکت و حمایت از جنایت‌های رژیم اسرائیل، این موارد را به مراجع بین‌المللی مانند کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل گزارش می‌دهد و خواستار پاسخگویی و اجرای عدالت برای قربانیان می‌شود.
ستاد همچنین با استفاده از ظرفیت سازمان‌های مردم نهاد، نسبت به فعال‌سازی آن‌ها جهت طرح شکایت در سازکار‌های شبه قضایی حقوق بشری در سطح بین‌المللی اقدام می‌نماید؛ لذا توانمندسازی سازمان‌های مردم نهاد جهت شکایت نیز ازجمله اقدامهای ستاد محسوب می‌شود که نمونه اخیر این اقدام را می‌توان در طرح شکایت انجمن تالاسمی ایران به سازکار شکایت گزارشگر ویژه آثار منفی اقدامهای قهری یک‌جانبه بر بهره‌مندی از حقوق بشر دید.
موضع تهاجمی و مطالبه‌گری: جمهوری اسلامی ایران در سال‌های اخیر رویکردی تهاجمی در مواجهه با غرب اتخاذ کرده و موضع خود را از بازیگر پاسخ‌دهنده به پرسش‌گر و مطالبه‌گر تغییر داده است؛ این تغییر رویکرد برگرفته از اسناد بالادستی نظیر برنامه هفتم پیشرفت کشور و سند تحول و تعالی قوه قضاییه است؛ ستاد حقوق بشر پیشنهاد ایجاد دبیرخانه دائمی برای هفته حقوق بشر آمریکایی را داده تا کشور‌های آسیب‌دیده در این حوزه گرد هم آمده و در مطالبه‌گری مشترک شرکت کنند.
مستندسازی و ارائه گزارش‌ها: علاوه بر افشای موارد نقض حقوق بشر، ستاد حقوق بشر و مجموعه‌های فعال در ایران شواهد و تحلیل‌های حقوقی را مستندسازی کرده و به نهاد‌های بین‌المللی ارائه می‌دهند تا زمینه پاسخگویی و اجرای عدالت فراهم شود.
قانون‌گذاری و مقابله حقوقی: در چارچوب قوانین داخلی مانند «قانون مقابله با نقض حقوق بشر و اقدامهای ماجراجویانه و تروریستی آمریکا» نیز، جمهوری اسلامی ایران اقدامهای حقوقی و قانونی را برای مقابله با نقض حقوق بشر آمریکایی دنبال می‌کند.
سراج در پایان گفت: در مجموع، ستاد حقوق بشر جمهوری اسلامی ایران با رویکردی فعال و تهاجمی، ضمن افشای مصادیق نقض حقوق بشر توسط آمریکا، پیگیری حقوق قربانیان ایرانی را در مجامع بین‌المللی و داخلی انجام می‌دهد و تلاش می‌کند با ایجاد بستر‌های رسانه‌ای، حقوقی و دیپلماتیک، صدای این قربانیان را به گوش جهانیان برساند.
انتهای پیام/
Wednesday, 16 July , 2025