علی سعدوندی، اقتصاددان، از ناکارآمدی سیاست‌های اقتصادی، پیامدهای اخراج کارگران مهاجر و چشم‌انداز نگران‌کننده اقتصاد ایران سخن می‌گوید.

علی سعدوندی، کارشناس اقتصادی و اقتصاددان، درگفت‌وگو با اقتصاد آنلاین، با انتقاد از سیاست‌های اقتصادی کنونی اظهار داشت: «وقتی سطح نااطمینانی در اقتصاد افزایش پیدا می‌کند، به رکود تورمی منجر می‌شود؛ یعنی هم تورم داریم و هم رکود. باید تا حدی دولتمردان به آحاد اقتصادی اطمینان بدهند، اما تنها اظهارنظر اقتصادی پس از یک ماه از آغاز جنگ این بوده که ما قیمت‌ها را به قبل از جنگ و به صورت دستوری برمی‌گردانیم. همین دستور را در دولت‌ رئیسی هم شاهد بودیم اما قیمت‌ها از این دستورات تبعیت نمی‌کنند. وقتی سیاست‌گذاری تا این حد ناکارآمد است، نمی‌توان انتظار داشت شرایط اقتصادی اصلاح شود.»

اخراج کارگران مهاجر، یعنی افزایش بیکاری حتی برای بومی‌ها

سعدوندی با اشاره به اخراج گسترده کارگران مهاجر، این اقدام را شوکی شدید به عرضه در اقتصاد دانست و گفت: «یک شوک عرضه بسیار شدید با اخراج کارگران افغانی در همین شرایط جنگی رخ داده و عجیب است که کسی به این وضعیت اعتراض نکرده است. این می‌تواند اقتصاد را برای چند سال وارد رکود کند.»

وی در توضیح تاثیر کارگران مهاجر بر اقتصاد اظهار داشت: «تحقیقات اقتصادی در چند دهه گذشته نشان داده که آیا کارگران خارجی نسبت به کارگران بومی نقش مکمل دارند یا جانشین؟ شهود به ما می‌گوید که اگر کارگران مهاجر اخراج شوند، سطح اشتغال افزایش پیدا می‌کند و کارگران بومی سر کار می‌روند، اما واقعیت این است که با اخراج کارگران مهاجر، کارگران بومی هم شغل خود را از دست می‌دهند و وضعیت اقتصاد بدتر می‌شود. این‌ها به استایلایز فکت در اقتصاد تبدیل شده است. عدم توجه به این موضوع کاملا بازتاب عدم عقلانیت در بدنه دولت است.»

این اقتصاددان با اشاره به آمارهای ضدونقیض درباره تعداد زیاد مهاجران افغان گفت: « نسبت به آمارهای اعلامی بسیار مردد هستم. دلیل آن نیز این است که بسیاری از افرادی که سالیان سال در کشور بودند و مجوز قانونی داشتند، اخراج شدند. سوال اینجاست که چرا فقط به سراغ اتباع غیرمجاز نرفتند؟ بنابراین به نظر می‌رسد این اعداد عجیب و غریب صرفا یک هیاهو است»

نرخ مشارکت پایین و ناامیدی نیروی کار

سعدوندی با اشاره به وضعیت بازار کار اظهار داشت: «واقعیت نشان می‌دهد که وضعیت اشتغال ما اسفناک است. اینکه نرخ بیکاری کاهش پیدا می‌کند، اما نرخ مشارکت افزایش پیدا نمی‌کند، به معنای ناامیدی بلندمدت کارجویان نسبت به بازار کار است. این یعنی دیگر تقاضا برای کار وجود ندارند، چون امیدها به یاس تبدیل شده است.»

وی با انتقاد از عملکرد دولت‌ها افزود: «اگر یادتان باشد، دولتمردان به خصوص احسان خاندوزی به عنوان وزیر اقتصاد، مرتب اعلام می‌کردند که نرخ بیکاری کاهش پیدا کرده است، در حالی که اگر واقعا مجلس درستی داشتیم، باید او را استیضاح می‌کردند و سؤال می‌پرسیدند که چگونه نرخ بیکاری کاهش پیدا می‌کند، اما نرخ مشارکت افزایش پیدا نمی‌کند. این نشان‌دهنده مسئله‌ای بسیار جدی است.»

ناترازی‌ها و خطر فروپاشی اقتصادی

این اقتصاددان با اشاره به ناترازی‌های ساختاری در اقتصاد ایران هشدار داد: «ما الان یک پکیج داریم؛ پکیج فروپاشی اقتصادی که در حال تکمیل شدن است. جنگ داریم، اخراج مهاجران داریم، سیاست‌های ارزی به شدت مشکل‌ساز است و اصلاح ساختارها مطلقا موفق نبوده است. ناترازی بودجه و ناترازی بانکی نیز که سال‌ها مشکل آفرینی کردند. کسی نیست این‌ها را مورد بررسی قرار دهد.»

سعدوندی با اشاره به وضعیت صنعت خودروسازی افزود: «خودروسازی ما الان ۶۰۰ همت بدهی و بالای ۲۰۰ همت زیان انباشته دارد. سقوط این خودروسازی که احتمالا در سال آینده اتفاق می‌افتد، تورم صددرصدی با خودش خواهد داشت، چرا که باید از محل پایه پولی تأمین مالی صورت بگیرد.»

عارف باید برکنار شود

وی با انتقاد از نبود مسئولیت‌پذیری در میان سیاست‌گذاران اظهار داشت: «متأسفانه هیچ‌گونه دلسوزی و مسئولیت‌پذیری وجود ندارد. افرادی که الان تصمیم‌گیری می‌کنند، باید از صحنه کنار بروند، چرا که معکوس تصمیم‌گیری می‌کنند. مشخصا وقتی محمدرضا عارف دستور می‌دهد قیمت‌ها تثبیت شود، نشان می‌دهد که در دنیای واقعی زندگی نمی‌کند، این توهم و تخیل هست که می‌تواند قیمت‌ها را به صورت دستوری مدیریت کند. چرا از تجربیات سنوات گذشته عبرت نمی‌گیرید؟»