شلیک موشک به هواپیمای مسافربری ایران توسط ناو وینسس در میانه جنگ تحمیلی رژیم بعث عراق، نمایشی از حقوق بشر آمریکایی است که دهه‌هاست حقوق بنیادین و اولیه مردم ایران را با شعارهای پر طمطراق و ادعاهای واهی نقض می‌کند.
پرواز ۶۵۵ هواپیمایی ایران از بندرعباس به مقصد دبی در ساعت ۱۰:۱۷ صبح ۱۲ تیر ۱۳۶۷ از زمین برخاست و ۲۳ دقیقه بعد در ارتفاع ۱۴ هزارپایی به آتشی شعله‌ور در آسمان خلیج فارس تبدیل شد که صدای انفجارش توجه‌ها به خود جلب کرد.
این تراژدی به جان باختن ۱۵۶ مرد، ۵۳ زن، ۵۷ کودک ۲ تا۱۲ ساله و ۸ کودک زیر ۲ سال و ۴۲ نفر با ملیت‌های یوگسلاو، پاکستانی، هندی، عرب و ۱۶ خدمه پروازی و پایان سفر ۶۵۵ در نزدیکی جزیره ایرانی هنگام منجر شد، زیرا ویل راجرز، فرمانده ناو آمریکایی وینسس، دستور شلیک ۲ موشک ام‌آر ۱۲ را داد.
اظهار بی‌اطلاعی مقام‌های دبی در پاسخ به پیگیری برج مراقبت فرودگاه بندرعباس درباره سرنوشت پرواز ۶۵۵ به پایان هولناکی ختم شد؛ مقام‌های آمریکایی ادعا کردند که یک فروند هواپیمای اف -۱۴ ایران را هدف قرار داده‌اند.
با اعلام این ادعا تردیدی باقی نمی‌ماند که آمریکا در ادامه حمایت‌هایش از رژیم بعث عراق در جریان جنگ تحمیلی و با مشاهده ناتوانی صدام در دست یافتن به توهم‌های ضدایرانی، دست به جنایت دیگری علیه ایران زده است؛ پس تلاش‌های محلی برای تعیین سرنوشت این هواپیما آغاز شد.
از آنجا که هواپیما از ارتفاع بیش از ۱۰ هزار پایی به عمق ۳۵ متری خلیج فارس سقوط کرده بود، تا چند ساعت پس از وقوع این جنایت خبری از پیکر قربانیان نبود؛ با گذشت چند ساعت به تدریج اشیایی مانند ساعت، چادر، قسمت‌های سبک بدنه هواپیما و پیکر کودکی بسیار خردسال و به‌شدت آسیب‌دیده روی سطح آب ظاهر شدند.
دیگر تردیدی در پیدا شدن مکان دقیق سقوط هواپیما وجود نداشت و بلافاصله عملیات غواصی برای جست‌و‌جو آغاز شد، عملیاتی که تا ۱۰ روز ادامه یافت؛ چراکه یافتن و بیرون کشیدن پیکر‌های باقی‌مانده در میان قطعات هواپیما عملیات را دشوار می‌کرد.
عملیات جمع‌آوری پیکر قربانیان با اعزام ۸۰ غواص، ۲ فروند ناو، ۲ فروند هواناو و ۴ فروند بالگرد، در حالی انجام شد که دمای هوا در طول روز، به بیش از ۵۰ درجه سانتی‌گراد می‌رسید و قطعات باقی‌مانده پیکر قربانیان به‌دلیل باقی ماندن در آب ورم کرده و حتی در تابوت جا نمی‌شدند.
در نهایت فقط پیکر و قطعات بدن ۱۷۸ نفر از ۲۹۰ مسافر پرواز ۶۵۵ پیدا شد.
نیروی دریایی آمریکا بعد‌ها در تحقیقات خود اعلام کرد که هواپیمای ایرانی در همان راه هوایی تجاری تاییدشده در حال پرواز بوده و خود را نیز در فرکانس‌های کنترل ترافیک هوایی به‌عنوان یک هواپیمای غیرنظامی معرفی کرده است.
با وجود این دولت آمریکا مسئولیت حمله به هواپیمای مسافربری ایران را نپذیرفت و در مقابل به ویلیام راجرز، فرمانده ناو وینسنس مدال شجاعت داد، تا گستاخانه حمایت خود را از جنایتی آشکار با صدایی بلند اعلام کند.
رونالد ریگان، رئیس‌جمهور وقت آمریکا با رویکردی مزورانه که یکی از مشخصه‌های حقوق بشر آمریکایی است، از حادثه رخ‌داده برای هواپیمای مسافربری ایران ابراز تاسف و ادعا کرد که اقدام ناو آمریکایی عمل دفاعی بجایی بود.
براساس گزارش وزارت دفاع آمریکا پرواز ۶۵۵ هفت دقیقه پس از آغاز پرواز در مسیر عادی به وسیله موشک شلیک‌شده از ناو وینسس هدف قرار گرفت؛ این موضوع نشان می‌دهد که ناو آمریکایی از نوع هواپیمای مسافربری و غیرنظامی بودن آن، آگاهی داشته است، اما آمریکایی‌ها نه‌تنها آنان هیچ‌گاه به این موضوع اعتراف نکردند بلکه پس از مدتی، مدال شجاعت را بر گردن راجرز فرمانده ناو جنگی انداخته و حمایت خود را از این جنایت اعلام داشتند.
محقق نشدن عدالت برای قربانیان هواپیمای مسافربری ایران به مقصد دبی درپی جنایت ناشی از اقدام جنایت‌کارانه آمریکا، محدود به واشنگتن نماند؛ رسانه‌های غربی و شورای امنیت سازمان ملل که با سکوت یا ابراز تاسف لفظی خود در قبال این جنایت عملا به آن مهر تایید زده بودند، چند ماه بعد در واکنش به حادثه لاکربی در چارچوب استاندارد‌های دوگانه موضع‌گیری‌های سختی کردند.
شکایت ایران به دیوان لاهه نیز به سد ادعاهای بی‌اساس آمریکا خورد و جلسه اضطراری شورای امنیت سازمان ملل به درخواست ۱۴ تیر ۱۳۶۷ ایران به نتیجه‌ای نرسید؛ شورای امنیت با ابراز تاسف از این فاجعه بر ضرورت تبیین حقایق سانحه به وسیله بازرسی بی‌طرفانه در منطقه خلیج فارس تاکید کرد.
شکایت ایران به شورای سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری ایکائو برای پیگیری حقوقی این جنایت هم در پیچ‌وخم‌های سیاسی کاری‌های معمول در نهاد‌های بین‌المللی گرفتار شد و ایکائو به صدور یک بیانیه اکتفا کرد.
اکنون ۳۷ سال از جنایت آمریکا علیه هواپیمای مسافربری ایران با شماره ۶۵۵ می‌گذرد و این تراژدی تلخ همچنان در حافظه تاریخی ایرانیان پررنگ است.
پرواز بی‌فرود ۶۵۵ با ۲۹۰ مسافر، فقط حلقه‌ای از زنجیره طولانی حقوق بشر آمریکایی است که ساکنان اتاق بیضی شکل کاخ سفید برای مردم ایران طراحی و اجرا کردند.
حقوق بشر آمریکایی به‌عنوان بحران جهان، به‌ویژه در بیش از ۴ دهه گذشته مردم ایران را با چالش‌ها، رنج‌ها و تراژدی‌های مواجه کرد؛ این چالش‌ها و رنج‌ها ناشی از طیف گسترده‌ای از نقض حقوق بشری شناخته‌شده در عرصه بین‌المللی از تحریم تا تجاوز را شامل می‌شود.
آمریکای مدعی حقوق بشر همچنان به حرکت در مسیر جنایت علیه مردم ایران ادامه می‌دهد و ریاکارانه در تلاشی بی‌فرجام می‌کوشد خود را حامی مردم ایران معرفی کند؛ هرچند این حنا دیگر رنگی ندارد.
انتهای پیام/
Thursday, 17 July , 2025