مین‌های ضدنفر؛ خطری جدی برای غیرنظامیان در جهان

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل به‎تازگی تهدید مجدد مین‌های ضدنفر را محکوم کرد، آن هم تنها چند روز پس از آن که آمریکا اعلام کرد چنین تسلیحاتی را در اختیار اوکراین قرار خواهد داد.

گوترش در بیانیه‌ای که در کنفرانسی در کامبوج با محوریت معاهده ممنوعیت مین‌های ضدنفر ارائه شد، از تلاش‌های جهانی برای پاکسازی و از بین بردن مین‌ها تشکر کرد.

دبیرکل سازمان ملل گفت: اما تهدید همچنان پابرجاست. این شامل استفاده مجدد از مین‌های ضدنفر ازسوی برخی از طرف‌های کنوانسیون و همچنین برخی از طرف‌ها که از تعهدات خود برای نابودی این سلاح‌ها عقب مانده‌اند، است. 

گوترش از ۱۶۴ امضاکننده خواست تا به تعهدات خود عمل کرده و از رعایت کنوانسیون اطمینان حاصل کنند. اوکراین نیز یکی از امضاکنندگان معاهده ممنوعیت مین‌های ضدنفر است. 

غیرنظامیان اوکراینی؛ قربانیان احتمالی مین‌های دولت بایدن

گزارش‌های تازه نشان می‌دهند که ادعای لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا مبنی بر اینکه مین‌های ضدنفری که ازسوی دولت بایدن به اوکراین ارائه شده ایمن هستند، کاملا نادرست است. 

دولت بایدن اجازه داده که مین‌های ضدنفر برای استفاده داخلی در اختیار اوکراین قرار گیرند. به‌گفته یکی از مقام‌‍‌های آمریکایی، هدف از این تغییر کمک به دفاع موثرتر اوکراین در برابر روسیه است. 

مین‌های زمینی که در ۱۶۰ کشور براساس یک معاهده بین‌المللی ممنوع شده‌اند، ممکن است در شرق اوکراین استفاده شوند، جایی که نیرو‌های اوکراینی برای جلوگیری از پیشروی مستمر ارتش روسیه تلاش می‌کنند. 

ریسپانسیبل استیت‌کرفت در گزارشی تاکید کرد که مشابه تصمیم بحث‌برانگیز دولت بایدن برای ارائه بمب‌های خوشه‌ای به اوکراین (سلاحی که مهمات منفجر نشده آن می‌تواند غیرنظامیان، به‌ویژه کودکان را برای دهه‌ها پس از استفاده تحت تاثیر قرار داده و جان آنها را بگیرد) این اقدام ممکن است جنبه نظامی محدودی داشته باشد. با این حال، براساس این گزارش، این می‌تواند خطر‌های قابل توجهی را برای غیرنظامیان اوکراینی ایجاد کند و بعید است که نتیجه جنگ را به نفع اوکراین تغییر دهد.

از کنوانسیون مین‌های زمینی ضدنفر چه می‌دانیم؟

کنوانسیون ۱۹۹۷ درمورد ممنوعیت استفاده، انباشت، تولید و انتقال مین‌های ضدنفر و درمورد انهدام آنها، توافقی بین‌المللی است که استفاده از مین‌های زمینی ضدنفر را ممنوع می‌کند. به‌طور معمول، از این معاهده به‌عنوان کنوانسیون اتاوا یا معاهده ممنوعیت مین ضدنفر یاد می‌شود. 

این کنوانسیون ازسوی کنفرانس دیپلماتیک درمورد ممنوعیت کامل بین‌المللی مین‌های زمینی ضدنفر در اسلو در ۱۸ سپتامبر ۱۹۹۷ (۲۷ شهریور ۱۳۷۶) منعقد شد.

• بیشتر بخوانید:
• سابقه رژیم صهیونیستی در استفاده از تسلیحات ممنوعه در جنگ 
• آمریکا عامل استفاده و ارسال بمب‎های خوشه‌ای به نقاط مختلف جهان

براساس ماده ۱۵ کنوانسیون ممنوعیت استفاده، انباشت، تولید و انتقال مین‌های ضدنفر، این معاهده از ۳ دسامبر ۱۹۹۷ تا ۴ دسامبر ۱۹۹۷ (۱۲ و ۱۳ آذر ۱۳۷۶) برای امضا در اتاوا ازسوی همه کشور‌ها باز شد و پس از آن در مقر سازمان ملل در نیویورک تا زمان لازم‌الاجرا شدن آن در مارس ۱۹۹۹ باز ماند.

مین‌های زمینی به ۲ طور کلی در ۲ نوع خلاصه می‌شوند؛ مین‌های ضدنفر و ضدخودرو. هر ۲ نوع در دهه‌های گذشته رنج زیادی را به‌بار آورده‌اند و مدت‌ها پس از پایان درگیری‌ها همچنان به کشتار و مجروح کردن غیرنظامیان و اطرافیان ادامه می‌دهند. مین‌های ضدنفر براساس کنوانسیون اتاوا ممنوع است.

چرا استفاده از مین‌های زمینی ممنوع است؟

مین‌های زمینی می‌توانند سال‌ها یا حتی دهه‌ها پس از توقف درگیری‌ها، غیرنظامیان را به‌طور بی‌رویه کشته و معلول کنند.

براساس گزارش کمپین بین‌المللی برای ممنوعیت مین‌های زمینی، این مین‌ها در سال ۲۰۲۲ باعث کشته شدن هزار و ۶۶۱ نفر و مجروح شدن ۳ هزار و ۱۵ نفر شدند. ۸۵ درصد از این تلفات را غیرنظامیان تشکیل می‌دادند که نیمی از آنها کودک بودند. 

در سال ۲۰۲۳، حدود ۵ هزار و ۵۷۵ نفر براثر انفجار مین‌های زمینی یا بقایای مواد منفجره جنگ کشته یا زخمی شدند. این نشان‌دهنده افزایش بیش از هزار نفری (۱۶ درصدی) در مقایسه با سال ۲۰۲۲ است که شاهد حدود ۴ هزار و ۷۰۰ تلفات بود. غیرنظامیان ۸۴ درصد از تلفات ثبت شده در سال ۲۰۲۳ را تشکیل می‌دادند. 

ارتش‌ها یا گروه‌های شبه‌نظامی که از مین‌های ضدنفر استفاده می‌کنند، به‌ندرت از مناطقی که مین‌گذاری کرده‌اند نقشه‌برداری می‌کنند. برای بیشتر مردم، به‌ویژه کودکان، دشوار است که تشخیص دهند که مین‌ها در کجا ممکن است کارگذاشته شده باشند. 

بیشتر کشور‌ها در طول ۲۰ سال گذشته به‌دلیل نگرانی درمورد آسیب‌های غیرمجاز، مین‌های ضدنفر خود را خنثی و منهدم کرده‌اند. 

مین‌های زمینی قدیمی به‌طور معمول به‌عنوان مین‌های «پایدار» شناخته می‌شوند؛ به این معنی که می‌توانند سال‌ها مسلح و کشنده باقی بمانند. آنها از فیوز‌های مکانیکی استفاده می‌کنند که مین را قادر می‌سازد تا زمانی که مکانیسم‌های داخلی آن دست‌نخورده باقی می‌ماند، قابل انفجار باشند.

انتهای پیام/