بـر مبنـای آمارهـای جدیـد کـه اداره آمـار عربسـتان منتشـر کـرده اسـت، ایـن کشـور شـاهد افزایـش قابل‌توجهی در سرمایه‌گذاری خارجــی مســتقیم در سه‌ماهه ســوم ۲۰۲۳ بــوده اســت کــه حاکــی از موفقیــت مســتمر طـرح بلندپروازانـه عربسـتان بـا عنـوان «چشم‌انداز ۲۰۳۰» می‌باشد. ایـن امـر در پـی انجـام مجموعـه اصلاحاتـی در بخش‌های حقوقـی، اقتصـادی و اجتماعـی عربسـتان بـا هـدف […]

بـر مبنـای آمارهـای جدیـد کـه اداره آمـار عربسـتان منتشـر کـرده اسـت، ایـن کشـور شـاهد افزایـش قابل‌توجهی در سرمایه‌گذاری خارجــی مســتقیم در سه‌ماهه ســوم ۲۰۲۳ بــوده اســت کــه حاکــی از موفقیــت مســتمر طـرح بلندپروازانـه عربسـتان بـا عنـوان «چشم‌انداز ۲۰۳۰» می‌باشد. ایـن امـر در پـی انجـام مجموعـه اصلاحاتـی در بخش‌های حقوقـی، اقتصـادی و اجتماعـی عربسـتان بـا هـدف افزایـش جـذب سرمایه‌های خارجـی بـوده اسـت.
عربسـتان در راسـتای شـکوفایی اقتصـادی، اقـدام بـه تهیـه و تدویـن چندیـن طـرح راهبـردی نمـود کـه در ارتقـای جـذب سرمایه‌گذاری خارجـی، نقـش اساسـی ایفـا کرده‌اند. ازجملۀ مهم‌ترین اصلاحـات و راهبردهـا می‌توان بـه ایـن مـوارد اشـاره نمـود: (۱) طراحــی اســتراتژی ملــی سرمایه‌گذاری: ایــن اســتراتژی بــا هــدف پیشــبرد رشــد و تنــوع اقتصــادی و همچنیـن ارتقـای حجـم سرمایه‌گذاری مسـتقیم خارجـی بـه میـزان ۷.۵ درصـد از تولیـد ناخالـص داخلـی (GDP) عربسـتان تدوین‌شده اسـت. (۲) ارائـه مشوق‌های مالیاتـی جدیـد: ارائـه معافیت‌های مالیاتـی ازجمله مالیـات صفـر بـرای شرکت‌های خارجـی، نقـش مهمـی در ترغیـب شرکت‌های خارجـی در ارائـه سرمایه‌گذاری خارجـی در عربسـتان ایفـا نمـوده است. (۳) تدویـن طـرح سـتادهای منطقه‌ای: هـدف از تهیـه ایـن طـرح، حضـور جدی‌تر و پررنگ‌تر شرکت‌های چندملیتـی در عربسـتان در قالـب تأسـیس دفتـر مرکـزی منطقه‌ای آن‌ها در عربسـتان و ارائـه مشوق‌های مالـی و اداری در ایـن راسـتا بوده اسـت.
عربســتان ســعودی بــرای شرکت‌های خارجــی کــه مقــر منطقه‌ای (RHQ) خــود را در ایــن کشــور تأســیس کننــد، بســتۀ معافیـت مالیاتـی ۳۰ سـاله طراحـی کـرده کـه جدیدتریـن اقـدام ایـن کشـور در کارزار تهاجمـی خـود به‌منظور جـذب سرمایه‌گذاری خارجــی بــه شــمار می‌رود. اخیـراً وزارت سرمایه‌گذاری عربسـتان سـعودی بـا هماهنگـی وزارت دارایـی و سـازمان زکات، مالیـات و گمـرک، بسـته مشـوق مالیاتـی ۳۰ سـاله ایـن کشـور را در قالـب طـرح مقـر منطقه‌ای (The Regional Headquarters Programs) به‌منظور تسـهیل بیشـتر فرآینـد انتخـاب عربسـتان به‌عنوان پایـگاه منطقه‌ای شرکت‌های چندملیتی (MNCs) رونمایـی کـرد.
در قالـب ایـن طـرح، قـرار اسـت معافیـت مالیاتـی بـرای شرکت‌هایی کـه عربسـتان را به‌عنوان مرکـز منطقه‌ای خـود ثبـت کننـد، بـه مـدت ۳۰ سـال در نظـر گرفتـه شـود. هـدف از اجـرای ایـن طـرح، تشـویق شرکت‌های چندملیتـی به‌منظور راه‌اندازی دفاتـر منطقه‌ای خـود در عربسـتان سـعودی از طریـق ارائـه طیف وسـیعی از مزایـا و خدمات پشـتیبانی ممتـاز اسـت کـه منجـر بـه ارتقـای موقعیـت ایـن کشـور به‌عنوان قطـب تجـاری، صنعتـی و سرمایه‌گذاری پیشـرو در منطقـه خاورمیانـه و شـمال آفریقـا خواهـد شـد.


درواقع عربســتان بــرای اولیــن بــار این کمپیــن خــود را در فوریــه ۲۰۲۱ اعلام کــرد؛ در قالــب ایــن طــرح، هــر شـرکت خارجـی کـه دفتـر مرکـزی منطقه‌ای خـود را تـا آغـاز سـال ۲۰۲۴ در عربسـتان سـعودی راه‌اندازی نکرده باشـد، از تجـارت بـا نهادهـای دولتـی ایـن کشـور منـع خواهـد شـد؛ تصمیمـی کـه تعجـب سرمایه‌گذاران و کارگـران مهاجـر را برانگیخـت و تیـر خالصـی بـه دبـی، پایتخـت تجـاری امـارات متحـده عربـی، تلقـی شـد کـه دارای بالاترین تمرکـز دفاتـر مرکـزی منطقه‌ای در خاورمیانـه بـود.
در اکتبـر ۲۰۲۳ نیـز پابرجا بـودن ایـن اتمامِ‌حجت از سـوی وزرای سـعودی مـورد تأکیـد قـرار گرفـت. مقامـات سـعودی مجـدداً تصریـح کردنـد کـه شرکت‌های خارجـی تنهـا تـا اول ژانویـه ۲۰۲۴ فرصـت دارنـد تـا مقـر منطقه‌ای خـود را بـه ایـن کشـور منتقـل کننـد؛ در غیـر ایـن صـورت، از انعقـاد قراردادهـای پرسـود بـا نهادهـای دولتـی عربسـتان کنـار گذاشـته خواهنـد شـد.
ایـن در حالـی اسـت کـه بسـیاری از سرمایه‌گذاران خارجـی هنـوز نسـبت بـه توانایـی عربسـتان سـعودی به‌عنوان یـک حکومـت محافظه‌کار ایدئولوژیـک و بـا سـابقه بـد حقـوق بشـری، در جـذب اسـتعدادهای خارجـی تردیـد جـدی دارنـد.
علاوه بــر ایــن، مهاجــران نیــز توانایــی عربســتان در ارائــه خدمــات باکیفیــت زندگــی را ماننــد مــدارس بین‌المللی، مسـکن فـراوان و الزامـات سـبک زندگـی غربـی ماننـد مشـروبات الکلـی کـه در حـال حاضـر در عربسـتان سـعودی غیرقانونــی اســت، زیــر سؤال می‌برند.
عربسـتان تاکنـون بـه بیـش از ۲۰۰ شـرکت مجـوز تأسـیس دفاتـر مرکـزی منطقه‌ای در ایـن کشـور را اعطـا کـرده اسـت و در پاسـخ بـه نگرانـی بسـیاری از مهاجـران مبنـی بـر عدم‌کفایت مـدارس بین‌المللی به‌منظور ثبت‌نام فرزندانشــان، اعلام کــرد کــه هفــت مدرســه بین‌المللی (International K-12 Schools) شــعبات خــود را در عربســتان راه‌اندازی کرده‌اند.
شــایان توجــه اســت کــه دولــت عربســتان در راســتای تشــویق شرکت‌ها بــه تأســیس مقــر منطقه‌ای خــود در ایــن کشـور، علاوه بـر اعطـای مشـوق مالیاتـی بـه شرکت‌های چندملیتـی، اقـدام بـه ارائـه تسهیلات و مزایـای دیگـری ازجمله تسـهیل پذیـرش تابعیـت عربسـتانی و ارائـه مجـوز کار بـرای همسـران مدیـران شرکت‌های RHQ نمـوده اسـت.
ادامه در صفحه ۷